De Vlaamse Waterweg nv en de stad Harelbeke hebben 2020 feestelijk ingezet met de voltooiing van de Leiewerken. Na 5 jaar intensief samenwerken met zowel de stad als alle stakeholders zijn de Leie en haar omgeving volledig vernieuwd.
De Leiewerken maken deel uit van het Europees gesubsidieerd binnenvaartproject Seine Schelde Vlaanderen. Met de realisatie van dit project wil de Vlaamse overheid van de binnenvaart een nog sterker alternatief maken voor het goederenvervoer op de weg. De Leie wordt opgewaardeerd tot een waterweg die schepen tot 4.500 ton een vlotte doorgang moet verlenen tussen Seine en Schelde. In Harelbeke werden dan ook tal van aanpassingen gedaan om de rivier toegankelijk te maken voor dergelijke grote schepen.
“Vlaanderen investeerde zo’n 100 miljoen euro in Harelbeke. Met de bouw van de nieuwe sluis zetten we onze ambitie kracht bij om de binnenvaart nog aantrekkelijker te maken voor bedrijven. Maar naast de sluis en de aanpassing van de rivier werd ook geïnvesteerd in leefbaarheid en omgeving. We zijn dan ook trots om samen met de stad, Jan De Nul NV, Herbosch-Kiere NV, ENGIE Fabricom NV en Aelterman BVBA het resultaat vandaag feestelijk in te huldigen”, zegt Chris Danckaerts, gedelegeerd bestuurder van De Vlaamse Waterweg nv.
Parallel met de Leiewerken liep ook het stadsvernieuwingsproject ‘h∩aqua’, een samenwerking tussen de waterwegbeheerder en stad Harelbeke. Zo ontstonden nieuwe mogelijkheden voor de stad en de Leie-omgeving. “Waar vroeger de Leie werd weggestopt achter de gebouwen, neemt deze vandaag opnieuw een centrale plaats in”, vertelt burgemeester Alain Top. “De rivier moet opnieuw zichtbaar zijn in het stadscentrum en ruimte bieden voor ontspanning. Harelbeke investeerde ongeveer 2 miljoen euro om de omgeving van de Leieboorden aantrekkelijker te maken. We financierden hiermee onder andere de helft van de fietsersbrug, de helft van de bomen, de helft van meer kwalitatieve materialen in de Vrijdomkaai zoals granieten voetpaden én we investeerden in nieuw straatmeubilair langsheen de Leieboorden.”
Met het project Seine Schelde Vlaanderen wordt de Leie omgevormd tot een moderne, aangepaste verbinding geschikt voor binnen-
vaartschepen met een laadvermogen tot 4.500 ton en met drie lagen containers. Om dit mogelijk te maken werd de oude sluis in Harelbeke vervangen door een grotere sluis die geschikt is voor hedendaagse binnenvaartschepen tot 4.500 ton en werd de Hogebrug vernieuwd en verhoogd. Om het waterpeil van de rivier op niveau te houden, werd ook de bestaande stuw vervangen door een gloednieuw, energieneutraal exemplaar met turbines.
Een stuw vormt een obstakel voor de vismigratie en dus werd er naast de nieuwe stuw ook een vispassage gebouwd. Deze moet ervoor zorgen dat vissen de stuw vlot kunnen omzeilen. Boven de vispassage zorgt een passerelle voor een uitkijkpunt voor wandelaars. Naast betere infrastructuur voor binnenvaart en rivierherstel heeft De Vlaamse Waterweg nv in Harelbeke ook aandacht voor omgeving en recreatie. Zo werd de oude Leie-arm opnieuw verbonden met de Leie, waardoor het water weer tot aan de Banmolens stroomt. Een nieuwe draaibrug voor fietsers en voetgangers zorgt er dan weer voor dat zwak wegverkeer vlot het eiland en stadscentrum kan bereiken.
“Het centrum van Harelbeke wordt doorkruist door drie grote ‘lijnen’ die parallel lopen met elkaar: de N43, de spoorlijn en de Leie. Dat maakt het niet evident om de stad aantrekkelijk te maken en we hebben lange tijd met dat nadeel geleefd door er gewoon het beste van te maken. Maar toen de grote werken aan de Leie werden aangekondigd, hebben we niet getwijfeld om het vernieuwingsproject van ons centrum hieraan te koppelen. Voor veel Harelbekenaren waren de Leieboorden lange tijd onbekend terrein, maar het vroegere lelijke eendje is omgevormd tot een aantrekkelijk en bepalend punt in het centrum. Het was een pittig project dat veel geduld vroeg van de Harelbekenaar, maar het resultaat mag er zeker zijn. En zowel de bevolking als het stadsbestuur zijn erg fier op deze verwezenlijking”, besluit burgmeester Alain Top.