Ontwerpers van fiets- en voetgangersbruggen kiezen er steeds vaker voor om de verlichting niet meer in de masten, maar in de leuningen te integreren. Maar hoe bouw je een veilige leuningverlichting? “Het principe is bij fiets- en voetgangersbruggen een relatief recente toepassing waardoor een duidelijke normering en voorschriften nog niet beschikbaar zijn”, vertelt Piet Devriese van LEDtechnic, specialist in lineaire ledverlichtingssystemen, waaronder leuningverlichting.
Voor het bepalen van het verlichtingsniveau op het brugdek wordt doorgaans verwezen naar de S(4)- of P(4)-norm voor voetgangers-of fietsomgevingen. “Maar de praktijk maakte duidelijk dat de basisinhoud van deze normen ontoereikend is voor de toepassing van leuningverlichting op bruggen”, vertelt Piet Devriese. “Zo zijn deze normen oorspronkelijk geschreven vanuit de opstelling van armaturen op masten, terwijl de lage opstelling van leuningverlichting een totaal andere situatie creëert. In vele gevallen is leuningverlichting ook de enige verlichting van de brug, en meestal in donkere omgevingen met zeer weinig of geen omgevingslicht.”
Gezichtsherkenning
Uit ervaring leerde LEDtechnic dat de lichtniveaus uit deze normen hoog genoeg zijn en zeer gemakkelijk kunnen gehaald worden door het toepassen van puntverlichting met een grote tussenafstand (> 4m). Piet Devriese: “Maar dergelijke opstelling is niet ideaal, zeker niet wat gezichtsherkenning betreft. Bij een fiets- en voetgangersbrug moet de focus liggen op het comfort en de veiligheid van de personen op de brug. En wat dat betreft is gezichtsherkenning cruciaal. Maximale gezichtsherkenning wordt bereikt door een constante, zo horizontaal mogelijk gerichte verlichting op de brug.”
Constant, diffuus en horizontaal
Bij de horizontale plaatsing van de leuningverlichting moet ook ruim aandacht besteed worden aan het comfort en mag de passant niet verblind worden. “De praktijk leert ons dat, bij een dergelijke constante, diffuse armatuur een lichtoutput van ongeveer 60 lumen/m het maximum is om vanop de brug comfortabel te zijn”, aldus Piet Devriese. “Voor de veiligheid en gezichtsherkenning is een semi-cilindrische verlichtingssterkte van 3 Lux het streefdoel, met een minimum van zeker 2 Lux. En dit niet enkel op 1,5m, maar ook op 1,8m hoogte.”
“De meest veilige en comfortabele leuningverlichtingen voor fiets- en voetgangersbruggen zijn naast constant en diffuus ook gebaseerd op een brede stralingshoek en een zo horizontaal mogelijk gerichte verlichting om de semi-cilindrische waardes te bekomen. En dat in combinatie met de gemiddelde verlichtingssterkte op het brugdek”, besluit Piet Devriese.