Gigantische werktrein vernieuwt hogesnelheidslijn

Van 12 tot 30 augustus werd één van de 2 sporen van de Hogesnelheidslijn (HSL) tussen Brussel en de Franse grens over een afstand van 17,6 km met behulp van een kilometerlange werktrein helemaal vernieuwd. Railaannemer van dienst was Swietelsky Rail Benelux, dat voor deze werken zijn ‘fabriek op wielen’ inzette: de vernieuwingstrein RU 800 S. Gevolgd door de stopmachine 4X, meettrein EM-SAT en BDS om het spoor op zijn exacte ligging te brengen. De eerste fase van een vierjarig project is daarmee netjes afgehandeld. Het project maakt deel uit van de tienjarige vernieuwing van de gehele lijn 1.

De HSL1 werd in 1997 in dienst gesteld en is daarmee de oudste HSL van het Belgische hogesnelheidsnet. Dagelijks rijden over dit traject tussen België en Frankrijk, met een snelheid van 300 km/u, zo’n honderd treinen waarmee reizigers naar Groot-Brittannië, Nederland of Duitsland kunnen sporen. Het is dan ook cruciaal dat deze druk gebruikte spoorinfrastructuur, die van groot belang is voor de competitiviteit van het spoor in Europa, altijd even performant blijft. De werken worden gespreid over een periode van ongeveer tien jaar. De eerste fase – een 17,6 km lang baanvak tussen Tourpes (Leuze-en-Hainaut) en Brugelette – startte 12 augustus vroeg in de ochtend. Tot 30 augustus werd het verkeer in beide richtingen volledig onderbroken. 

Negentig technici de klok rond

In totaal plaatsten Swietelsky en onderaannemers maar liefst 35,2 km nieuwe spoorstaven, ongeveer 30.000 nieuwe dwarsliggers en kalibreerde 45.000 ton stenen onder de sporen. Om deze klus te klaren, rekende Swietelsky op de hulp van een heuse kampioen in deze discipline: de RU 800 S, een Oostenrijkse werktrein. Met een lengte van meer dan 1 km en een gewicht van 4.000 ton kan deze werktrein overal in Europa op grootschalige spoorwerven worden ingezet. Het is pas de tweede keer dat deze trein op het Belgische spoornet wordt gebruikt.

250 m spoor per uur

Deze Swietelsky-trein is in het midden uitgerust met een 200 m lange vernieuwingseenheid. Die spreidt de rails uit elkaar, tilt de oude dwarsliggers op en graaft de oude ballast op om deze vervolgens te zeven. In eenzelfde vloeiende beweging egaliseert en bewerkt de trein de bodem zodat hij de nieuwe dwarsliggers erop kan leggen en de gereinigde ballast kan verspreiden. Vervolgens worden de spoorstaven opnieuw geplaatst. Niet minder dan 20 technici bedienen samen deze trein, die maar liefst 250 meter spoor per uur vernieuwt.

Gezien de omvang van de werken en om de veiligheid van het personeel te garanderen, is  gekozen om het verkeer tot in de vroege ochtend van 30 augustus volledig te onderbreken. Gertjan van Niftrik van Swietelsky: “De uitdagingen van deze fase waren best groot: een uitgestrekt gebied met weinig toegangen, een klein venster voor de grote logistieke bewegingen, een nevenspoor onder spanning en een verscheidenheid aan nationaliteiten en talen die allen aan hetzelfde zeil hebben moeten trekken.”

De HSL 1 moet tegen 2035 volledig vernieuwd zijn. Er zal ook ‘s nachts worden gewerkt, waar de reizigers zelf niets van zullen merken, en elk jaar zal het treinverkeer in de zomer gemiddeld twee weken lang onderbroken worden. Het totaalbudget voor deze werken bedraagt 310 miljoen €, zoals voorzien in de 10-jarige vernieuwing van Infrabel dat in december 2022 door de federale regering werd goedgekeurd. 

In opdracht van Infrabel vernieuwt Swietelsky Rail Benelux in 2025 een volgend traject van +/- 13km. “Swietelsky profileert zich als een ideale partner voor dergelijke projecten. Onze grote troeven zijn hyperperformante machines met hoog rendement, kwalitatief personeel met een uitgebreide kennis van hun eigen machine, een uitstekende voorbereiding tot in de kleinste details en een gemotiveerd projectteam die de verschillende partijen tot de eindstreep trekt”, besluit Gertjan van Niftrik.