Antwerpen | Singel-Noord

Heraanleg Antwerpse Singel-Noord voltooid

Na de heraanleg van het zuidelijke deel van de Antwerpse Singel, hebben nu ook de werken aan het noordelijke deel hun voltooiing bereikt. De omgeving kreeg een groener gezicht en de verkeerscirculatie verloopt er voortaan een pak vlotter. Het project sleepte zelfs een nominatie in de wacht voor de Prijs Publieke Ruimte, al bleef het daar wel bij. Gerenommeerd ingenieurs-, advies- en ontwerpbureau Sweco had een groot aandeel in de werken. “We hebben met hart en ziel gewerkt aan deze voorbereidingen voor de Oosterweelverbinding”, klinkt het fier.

De herinrichting van de noordelijke Singel kadert binnen twee projecten: de geplande Oosterweelverbinding, één van de projecten van het Masterplan 2020 dat door de Vlaamse overheid werd gelanceerd voor het verbeteren van de mobiliteit in en rond Antwerpen, en het plan van Stad Antwerpen om van de Singel een hedendaagse stadsboulevard te maken met meer groen en ruimte voor de zwakke weggebruikers. De heraanleg van Singel-Noord bestond op zijn beurt uit vier grote deelprojecten: IJzerlaan, Slachthuislaan, Noordersingel en de Turnhoutsepoort.

Fietsvriendelijke toegangspoort
De Vlaamse overheid richtte voor de uitvoering van de Oosterweelverbinding en enkele andere projecten van het Masterplan de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel op, kortweg BAM. Die stelde dan weer de THV RoTS aan, bestaande uit Sweco en Witteveen+Bos, om verschillende studies in het Oosterweelproject uit te werken. Ook Zwarts & Jansma Architects werkten mee aan het project. Manu Versluys, teamleader bij Sweco, vertelt welke ingrepen er precies gebeurden om van het noordelijke deel van de Antwerpse Singel een groene, veilige en fietsvriendelijke toegangspoort tot de stad te maken en wat de rol van Sweco daarin precies was: “Er kwam een verbeterde aansluiting van de IJzerlaan op de Noordersingel met ruimte voor bomen en brede dubbelrichtingsfietspaden. Het viaduct van de IJzerlaan werd afgebroken en vervangen door een fietsbrug die Merksem met de stad verbindt. Aan de kant van Merksem werd ruimte gemaakt voor parkstructuur aan het water. Er werd een kanaal aangelegd van 11 meter breed, het IJzerlaankanaal, met contactpunten langs het water en ruimte voor woningen en horeca. De Slachthuislaan en de Noordersingel werden vernieuwd en er kwam een nieuw kruispunt aan de Turnhoutsepoort. Ter hoogte van het kruispunt Schijnpoort-Noordersingel wordt momenteel nog een passerelle gebouwd voor voetgangers die van Spoor Oost naar het Sportpaleis moeten.”

Voor de fietsbrug over het Albertkanaal werd een doorgroeiscenario bedacht.

“Voor het project IJzerlaan en Noordersingel heeft THV RoTS in opdracht van BAM gewerkt van concept tot uitvoeringsplannen, in nauwe samenwerking met Stad Antwerpen en de andere stakeholders, zoals onder meer De Lijn, AWV, MOW en Provincie Antwerpen. De Slachthuislaan is volledig door Stad Antwerpen uitgewerkt en voor het kruispunt Turnhoutsebaan werd het voorontwerp uitgewerkt door Arcadis en heeft Sweco de verdere uitwerking van het ontwerp gedaan en de aanbestedingsplannen opgemaakt.”

Uitdagingen
De heraanleg van de noordelijke Singel kende wel enkele uitdagingen. “Zoals het ontwerp van het IJzerlaankanaal binnen een stedelijke zone, waarbij een aansluiting diende gemaakt te worden op het Asiadok, juist op de locatie van een oude sluis. Ook de fietsbrug met een overspanning van 85 meter over het Abertkanaal, de eisen van de scheepvaart en het zoeken naar een optimale ruimtelijke inpassing binnen de bestaande context waren een complexe uitdaging. Zo is bij het ontwerp van de brug nagedacht over fasering: in een eerste fase diende de brug te ‘landen’ tussen het Albertkanaal en het bestaande viaduct van de R1, maar we bedachten ook een doorgroeiscenario waarbij, eens het viaduct is afgebroken, de helling aan de zijde van Antwerpen kan verplaatst en geïntegreerd worden in een nieuw stadspark. Er werd in het project ook een horizontale leidingkoker gebouwd, met een diameter van 4 meter, onder de toekomstige snelweg/viaduct en het Albertkanaal. Die biedt ruimte aan alle nutsleidingen. Daarvoor moest aan beide zijden van het Albertkanaal een verticale koker gebouwd worden om de nutsleidingen naar beneden te brengen.”

Het grondplan van de vernieuwde IJzerlaan.

Het project werd genomineerd voor de Prijs Publieke Ruimte, die sinds 2008 wordt uitgereikt door het Infopunt Publieke Ruimte, het aanspreekpunt voor professionelen, beleids­makers en burgers die meer willen doen met hun leefomgeving.