Antwerpse tramlijn ingehuldigd na logistiek en technisch huzarenproject

In het weekend van 7 en 8 december 2019 werden de twee nieuwe tramlijnen in Antwerpen, die de stad beter bereikbaar zullen maken, officieel in gebruik genomen. Tegelijkertijd opende ook het premetrostation Opera de deuren. Het was een lijvig project waarin BAM Contractors de civiele werken en de infrastructuur- en wegeniswerken uitvoerde. “Binnen het grote Noorderlijnproject is deze oplevering de grootste mijlpaal tot nog toe”, vertelt Nicolas Cooreman, senior project manager bij BAM Contractors.

De THV BAM Infra Rail en BAM Track nam de spoorwerken voor haar rekening.
(Beeld: François De Ribaucourt)

Noorderlijn is een project van Vlaamse Vervoersmaatschappij De Lijn, de stad Antwerpen en het Vlaams Agentschap Wegen en Verkeer, en moet de verkeersveiligheid van alle weggebruikers verbeteren en de leefbaarheid van de stad garanderen. BAM Contractors, de THV BAM Infra Rail, BAM Track en ENGIE (samen Tramcontractors Bouw) werkten ruim vier jaar lang mee aan dit grote mobiliteits- en urbanisatieproject en slaan met hun bijdrage twee vliegen in één klap: de doorstroom van het verkeer verbeteren en meewerken aan de transformatie naar duurzame mobiliteitsoplossingen. De toepassing van maar liefst 86.000 m³ beton, 80.000 ton asfalt, 115.000 m² natuursteen, 330.000 m³ grondwerk, 22 km rioleringsbuizen, 47.000 m² groenaanleg en 30.000 dwarsliggers zijn maar enkele cijfers die de grootte van het project illustreren.

De ingrijpende werken startten in 2016 en omvatten naast de aanleg van nieuwe tramlijnen en wegen ook het verkeersveiliger maken van de Noorderleien en andere verkeersassen. De nieuwe tram passeert de Noorderleien, langs Spoor Noord en de Kempenstraat, tot aan het eindpunt Havana op Luchtbal. En ook het Eilandje en het Havenhuis zijn met nieuwe tramverbindingen verbonden met het centrum van de stad. “BAM Contractors stond in voor alle civiele werken en infrastructuur- en wegeniswerken. Inclusief afwerking. De THV BAM Infra Rail en BAM Track nam op haar beurt de spoorwerken voor haar rekening”, aldus Nicolas Cooreman.

Ruim BAM-takenpakket

BAM stond in voor de ruwbouw en afwerking van de renovatie van premetrostation Opera, een ondergrondse parking voor 340 auto’s en  twee nieuwe autotunnels onder het Opera- plein met elk een lengte van 550 m. Nicolas Cooreman: “Daarnaast bouwden we ook een nieuwe premetrotunnel, een park & ride parking en fietsenstalling aan de Havanasite, een nieuwe stalen trambrug en een nieuwe Londen-
brug. Het Operaplein werd autoluw gemaakt en BAM zorgde tevens voor de aanleg van de archeologische tuin Kipdorpsite en de renovatie
van het Hardenvoortviaduct.”

Verder realiseerde BAM ook een trambusbaan en de heraanleg van de wegenis en riolering op de Noorderlaan tussen Groenendaallaan en de Ekersesteenweg. Op de Frankrijklei, Italiëlei, Rijnkaai, Tavernierkaai, Bataviastraat, Dinantstraat en Sint-Laureiskaai werden de wegenis en riolering heraangelegd en op de F. Rooseveltplaats werden de wegenis, riolering en businfrastructuur vernieuwd. Bovendien werd de tramlijn over een traject van 7 km verlengd, inclusief aanleg van bijhorende tramsporen (18 km) op de Leien, Noorderlaan en het Eilandje.

De ingrijpende werken startten in 2016 en omvatten naast de aanleg van nieuwe tramlijnen en wegen ook het verkeersveiliger maken van de Noorderleien en andere verkeersassen. (Beeld: François De Ribaucourt)

Logistieke uitdaging

De coördinatie en uitvoering van de nodige verplaatsingswerken van nutsleidingen en van de ‘minder hinder aanpak’ tijdens de werken was tevens in handen van BAM. Nicolas Cooreman: “De grootste uitdaging was ongetwijfeld het logistieke verhaal. Zowel boven- als ondergronds. Werken in het midden van de stad is nooit evident. Enerzijds heb je werk- en stockageruimte nodig en anderzijds komt er heel wat omgevingsmanagement bij kijken. Lokale bevolking, winkeliers, toeristen, zwakke weggebruikers en bestuurders hechten belang aan minimale hinder, terwijl de tram zelf moet kunnen blijven rijden. Er zijn veel stakeholders waar je rekening mee moet houden. De Leien zelf waren verkeersvrij, maar de kruisende tramlijnen bleven wel in dienst.”

Ook ondergronds stond BAM voor de nodige uitdagingen. De ruwbouwfase van de ondergrondse parking, de fietsenstalling, het metrostation en de autotunnels onder het Opera-plein liep gelijktijdig met de bovengrondse ruwbouwfase. “Omdat de ruwbouw gelijktijdig werd uitgevoerd, werd op de
ondergrondse infrastructuur eerst de dakplaat gelegd. Om dan vervolgens naar beneden toe te werken. Op die manier kon er ook bovengronds belast worden. Geen alledaagse oplossing, maar zo kon er wel op hetzelfde moment boven als ondergronds gewerkt worden. Voor BAM was dit een project waarin het al zijn sterktes goed kon uitspelen. Want zowel op het vlak van techniek en uitvoering als logistiek hebben we tonnen ervaring. Binnen het nog grotere project Noorderlijn is deze oplevering de grootste mijlpaal tot nog toe”, besluit Nicolas Cooreman.