Circulair beton, ook binnen de BENOR-certificatie

Beton is vandaag nog steeds het meest gebruikte bouwmateriaal ter wereld, en dat heeft onvermijdelijk een prijskaartje op het vlak van CO2-uitstoot en uitputting van grondstoffen. Maar de betonsector werkt hard om daar verandering in te brengen door steeds nadrukkelijker in te zetten op recyclage van grondstoffen, alternatieve bindmiddelen, circulariteit … Ook de certificeringsinstellingen COPRO en PROCERTUS  schuwen de inspanningen niet om deze oplossingen een plaats te geven binnen de BENOR-certificatie, om aldus de kwaliteit van deze bouwproducten met lage milieu-impact te waarborgen.

In het kader van circulariteit van beton wordt steeds sterker ingezet op het gebruik van gerecycleerde granulaten als gedeeltelijke vervanging van natuurlijke granulaten. “Op dit moment worden gerecycleerde betongranulaten vooral in funderingslagen van wegen ingezet. Met de BENOR certificatie van betongranulaat A+ en menggranulaat B+ voor gebruik in beton biedt COPRO een duidelijk kwaliteitskader voor deze gerecycleerde granulaten en stimuleren zo het verhoogd gebruik van deze granulaten in circulair beton”, vertelt Pieter Keppens, unit manager bij COPRO. “We merken daarnaast ook een toenemend tekort aan rivierzand. Betonbrekerzand afkomstig van de productie van betongranulaat A+, wordt in een prenormatief project bestudeerd om als een gedeeltelijke vervanging van rivierzand ingezet te worden.”

In Vlaanderen is het gebruik van betongranulaat A+ in wegenbeton voor fietspaden en lijnvormige elementen al langer toegelaten in het standaardbestek type SB 250. Deze betonmengsels met betongranulaat A+ worden door zowel COPRO als PROCERTUS volgens TRA 50 gecertificeerd en regelmatig in openbare werken toegepast. In Wallonië is het gebruik van betongranulaat A+ nog niet als dusdanig opgenomen, maar via pilootprojecten wordt ook hier ook volop ervaring opgedaan.

Ook PROCERTUS ziet de interesse in circulair stortklaar en prefab beton met een lagere milieu impact toenemen. PROCERTUS heeft actief meegewerkt aan de huidige versie van de betonnorm NBN B 15-001, die een ruim kader biedt voor het gebruik van gerecycleerde granulaten in specifieke omgevingsklassen. Parallel aan deze ontwikkeling in de normalisatie heeft PROCERTUS, in samenwerking met de sector, voor deze circulaire betonmengsels de specifieke RS- en RD-klassen ingevoerd in de BENOR-certificatie van stortklaar beton. Claude Ployaert, certificatie-expert bij PROCERTUS: ”Sinds 2019 heeft  PROCERTUS reeds 20 certificaten uitgereikt voor de productie en levering van BENOR-beton met gerecycleerde granulaten (11 RS en 9 RD).” 

In 2022 verscheen ook de Belgische norm NBN B 15-105, die zich toespitst op de evaluatie en de attestering van de gebruiksgeschiktheid van alternatieve inerte grondstoffen voor beton. Deze norm biedt een duidelijke, systematische aanpak om met gebruik van deze alternatieve inerte grondstoffen een kwaliteitsvol beton te garanderen. Bovenop maken de betonnormen een onderscheid tussen gerecycleerde betongranulaten en teruggewonnen granulaten. Claude Ployaert: “Er moet wel een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen gerecycleerde en gerecupereerde of teruggewonnen granulaten”, stelt Claude Ployaert. “Gerecycleerde granulaten zijn afkomstig van de sloop van bestaande constructies. Dat kunnen gebouwen zijn, maar evengoed wegen. Gerecupereerde granulaten zijn afkomstig van ongebruikt stortklaar beton of van prefab elementen die nooit zijn gebruikt.

De algemene bepalingen voor prefab betonproducten zijn opgenomen in de Europese norm NBN EN 13369. Claude Ployaert: “Ook aan de zijde van de prefabrikanten groeit de interesse, maar de norm NBN EN 13369 is helaas niet van toepassing voor alle betonproducten. De Europese norm mist hier dus een bredere kijk. PROCERTUS maakt daarom werk van een breder kader waarin de hele prefabsector zich kan vinden. Dus niet enkele structurele elementen maar ook bestrating, riolering, metselsteen … Uiteraard zal de producent moeten aantonen dat producten niet aan kwaliteit inboeten en dat hij de productie beheerst met deze teruggewonnen granulaten. Maar de bal is duidelijk aan het rollen. Het gebruik van teruggewonnen granulaten in stortklaar beton en geprefabriceerde betonproducten zal een feit worden.”

Het stimuleren van circulaire principes door het bundelen van de krachten is ook de drijfveer van het VLAIO-project Living Lab Circulair Beton. Met dit project blijven verschillende partijen – geleid door  Embuild Vlaanderen, Buildwise en GroenBetonVert – gezamenlijk inzetten op circulair beton om de kloof tussen vraag en aanbod te overbruggen. De oorzaken voor die kloof zijn een gebrek aan kennis en vertrouwen in oplossingen, te weinig opschaalmogelijkheden en barrières rond kosten en certificatie. 

Net omwille van die laatste pijler zetten ook COPRO en PROCERTUS hun schouders onder het project. Pieter Keppens: “Binnen dit project trekken we allemaal aan hetzelfde zeel en zo kunnen we meer bereiken. Hoofddoel is vooral om de pijnpunten weg te werken, helder te communiceren en waar mogelijk een duidelijk normatief kader te creëren. Living Lab Circulair Beton is een cruciale schakel om de transitie naar circulair beton in Vlaanderen te versnellen.”