Circulaire economie. Een ambitieuze visie voor België

Het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) werkte samen met zijn lidfederaties een visie op circulariteit uit en wat dat kan betekenen voor bedrijven. Het document ‘Visie Circulaire Economie 2030’ wil een roadmap vormen voor de komende tien jaar, waarbij circulariteit de motor is van groei en welvaart. Vanessa Biebel, executive manager van het competentiecentrum Sustainability en Circulaire economie, vat de belangrijkste handvaten die het document aanreikt samen.

Het is niet de eerste keer dat het VBO zich waagt aan een visie rond duurzaamheid. Drie jaar geleden bundelde het al inzichten rond energie en mobiliteit. “Als VBO is het belangrijk om de juiste richting voor de toekomst aan te geven. Circulariteit gaat echter bijzonder breed en is moeilijk in één silo te vatten. Daarom zijn we er trots op dat we input gekregen hebben van zoveel verschillende sectoren om tot één gezamenlijke visie te komen”, opent Biebel. En die visie mag bijzonder ambitieus genoemd worden. VBO wil dat België zijn koppositie die het vandaag heeft behoudt en zelfs verder uitbouwt op de lange termijn. “Want dat is de manier om de competitiviteit van onze bedrijven te waarborgen, nieuwe jobs te creëren en tegelijk voor eigen grondstoffen te zorgen.”

Om dat te realiseren schuift het VBO vijf ambities naar voren. Het gaat om het maximaliseren van de beschikbaarheid van materialen, het koploper zijn in circulair ontwerp en productie, circulaire gebruiksmodellen en het hoogwaardig terugwinnen van materialen en sterk zijn in het gebruik van enablers voor de circulaire economie. “Ambities die heel breed blijven, maar tegelijk wel allemaal dezelfde richting uitwijzen”, geeft Biebel aan. Om die te realiseren zal er in de eerste plaats moeten ingezet worden op meer samenwerking. “Tussen de verschillende administraties (federaal en gewestelijk) onderling, tussen overheden en bedrijven maar ook tussen bedrijven over alle sectoren heen. Het is belangrijk om als België één stem te laten luiden in Europa om te zorgen voor een gelijk speelveld tussen alle lidstaten. Met deze visie geven we alvast zelf het goede voorbeeld. ”

Het VBO verwacht van de overheden in ons land dat ze maximaal inzetten op een ondersteunend beleidskader. Biebel: “De haalbaarheid van deze visie hangt nauw samen met de inzet op twee katalysatoren: innovatie en een open economie. Leg doelen en objectieven vast, maar laat voldoende ruimte aan de bedrijven om zelf de weg ernaartoe uit te stippelen. Om innovatie mogelijk te maken en niet af te remmen. Dat is nu meer dan ooit nodig. Afval stopt ook niet aan de grenzen. Vandaar dat het belangrijk is om een open Europa te creëren om elke stroom zo hoogwaardig mogelijk te verwerken. Covid-19 heeft veel problemen blootgelegd, bijvoorbeeld de materiaalschaarste die ontstaan is en de bijhorende prijsstijgingen. We moeten dit momentum aangrijpen om een duurzame relance op het getouw te zetten. Om sneller te schakelen richting circulaire economie.”

Van zijn kant uit wil het VBO werk maken van benchmarking. Aan de hand van de tien indicatoren die Eurostat naar voren schuift, wil het VBO vanaf volgend jaar en daarna twee jaarlijks het scorebord opmaken. “Dit moet ons een idee geven van hoe ver we staan, ten opzichte van onze eigen ambities, maar ook ten opzichte van andere landen. De indiciatoren kunnen bovendien helpen om mogelijke juridische obstakels te identificeren en uit de weg te helpen. De weg naar een circulaire economie zal sowieso een stappenplan zijn. We willen er met alle federaties en stakeholders hard aan werken om ze realiteit te laten worden”, besluit Biebel.