Complexe bemaling met korte vacuümfilters voor spoorproject

Ter voorbereiding van de aanleg van een sneltramlijn tussen Hasselt en Maasmechelen moesten in Diepenbeek een aantal voorbereidende werken worden uitgevoerd. Een aantal bestaande spooroverwegen worden afgeschaft en vervangen door een tunnel. In de Industrielaan en de Molenstraat moest de bestaande riolering worden vervangen. Voor de uitvoering van de bemalingswerken, nodig voor de realisatie van de dit project, deed hoofdaannemer BESIX Infra een beroep op de firma G. Smeyers uit Zandhoven.

De uitvoering van de bemaling gebeurde in een moeilijk te bemalen ondergrond. De ondergrond ter plaatse bestaat immers uit een klei en leemhoudende zandlaag met een dikte van ongeveer 3 m, met daaronder een weinig zandhoudende klei of leemgrond. Ten slotte wordt op een diepte van 12 m onder het maaiveld de tertiaire klei aangetroffen. De aanleg van de riolering werd bijkomend nog bemoeilijkt door de aanwezigheid van een bodemverontreiniging met VOCL ter hoogte van de firma Fremach in de Industrielaan.

BESIX Infra vroeg aan G. Smeyers om een bemalingsstudie uit te voeren om de impact van de bemaling op de gekende verontreiniging na te gaan en eventueel milderende maatregelen voor te stellen. Het betrokken deeltraject heeft een lengte van ongeveer 240 lm en is lichtjes hellend (2 m hoogteverschil). Het grondwater bevindt zich ongeveer 80 cm onder maaiveld en volgt de lijn van het maaiveld. Het grondwater moest verlaagd worden tot maximaal 4 m onder het maaiveld. 3D-computersimulatiemodel De bemalingsstudie werd uitgevoerd op basis van een 3D-computersimulatiemodel. De verschillende bodemlagen werden ingevoerd, rekening houdend met de natuurlijke helling van deze lagen. De nabije Demer rivier werd in het model ingebracht als een vaste stijghoogte en ook werd rekening gehouden met een voeding door infiltratie van neerslag van ongeveer 240 mm/jaar. De gebruikte parameters voor de horizontale doorlatendheid van de verschillende bodemlagen alsook de globale opbouw van het model werden uitvoerig besproken en overlegd met de opdrachtgever Infrabel.

Hierna werd het 3D-simulatiemodel gekalibreerd tot overeenstemming met de waterstanden opgemeten in de peilbuizen werd bekomen. Verschillende bemalingssituaties werden nadien gesimuleerd, rekening houdend met de planning voorzien door de aannemer. Om de effectieve verplaatsing van het grondwater te visualiseren, en dus het effect van de bemaling op de verontreiniging te kunnen inschatten, werd in het model gewerkt met ‘particle tracing’.

Er werd een bemalingsinstallatie ontworpen met korte vacuümfilters, geplaatst aan beide zijden van de rioleringssleuf. Dit om de bemalingsinvloed naar de verontreiniging toe te beperken. Ondanks deze maatregel zou de grondwaterverontreiniging zich toch verder verplaatsen naar de Industrielaan toe.

Om verdere verplaatsing van de verontreiniging te voorkomen, werd een tegenbemaling op de perceelgrens van Fremach voorzien. Het water opgepompt met de tegenbemaling werd in een zuiveringsinstallatie gezuiverd alvorens het te lozen op de riolering. Door de toepassing van korte vacuümfilters en de gefaseerde uitvoering van de werken kon het debiet dat wordt opgepompt met de tegenbemaling beperkt worden tot minder dan 5m³/h . Dit was om vergunningstechnische redenen niet onbelangrijk. Ook moest het globale bemalingsvoorstel met plan van aanpak te worden voorgelegd aan OVAM die hiervoor zijn goedkeuring diende te verlenen.

Inmiddels is de bemalingsinstallatie met korte vacuümfilters geplaatst en in bedrijf. Het droogzetten van de sleuf verloopt zeer goed en de opgepompte debieten zijn zeer goed in overeenstemming met de debieten berekend met het 3D-model. Het werk in Diepenbeek is een belangrijke referentie voor de firma G. Smeyers . Dit project toont zeer goed aan dat er binnen de firma G. Smeyers de nodige expertise aanwezig is om complexe bemalingssituaties zelf te bestuderen , aangepaste bemalingsinstallaties te ontwerpen en ook gepaste milderende maatregelen voor te stellen, om ongewenste nadelige gevolgen te voorkomen.