Functioneel groen kan bebouwde omgeving effectief verduurzamen

Of je nu bouwer, ontwikkelaar, architect, beleidsmaker of vastgoedeigenaar bent, iedereen zou moeten nadenken over het toepassen van functioneel groen in en rondom gebouwen. Groene stadsontwikkeling als gemeengoed. Voor een duwtje in de rug zouden gemeenten functioneel groen standaard moeten opnemen in het programma van eisen bij aanbestedingen en bouwprojecten.

Het gebruik van groene architectuur is niet nieuw. Al tientallen jaren worden daktuinen en groene gevels op en aan gebouwen aangelegd. In eerste instantie door mensen die affiniteit hebben met groen. De groep die het belang van groen in de bebouwde omgeving onderkent, wordt geleidelijk groter. Dat komt omdat tegenwoordig nadrukkelijk ook de baten van groen onder de aandacht worden gebracht: meerwaarde voor mens, natuur, klimaat en economie.
Om het opschalen van groen in de stadspraktijk te versnellen, vindt onderzoeker Groene Steden, dr. ir. Robbert Snep van Wageningen University & Research (WUR) het de hoogste tijd om de focus te verleggen van decorgroen naar functioneel groen.

INTERESSANTE REDENEN VOOR GROEN

“Als we naar groene, leefbare steden willen, dan komen we er niet met praatjes die alleen de groene voorhoede interesseren. We zullen de grote middengroep moeten bereiken die kritischer staat tegenover de toepassing van groen in stadsontwikkeling, die met goede argumenten overtuigd moeten worden”, aldus Snep. “Gelukkig zijn die argumenten er. Groen kan een oplossing zijn in het verminderen van geluidshinder, in het bieden van  een aantrekkelijk vestigingsklimaat of voor energiebesparing. Zo verhoogt een groendak het rendement van zonnepanelen en dempt het omgevingsgeluid. Ook voor gezondheid, klimaatadaptatie en behoud van biodiversiteit heeft groene architectuur een meerwaarde.” De onderzoeker streeft naar een aanpak waarin alle functies van groen geëtaleerd worden. “De vervolgvraag is dan: ‘aan welke condities moet het groen voldoen om die baten te genereren?’ Bijvoorbeeld als de beoogde daktuin moet bijdragen aan de gezondheid, dan moet de inrichting daarop worden afgestemd. Het dak moet toegankelijk zijn, je moet er kunnen verblijven, van de rust kunnen genieten en eventueel kunnen sporten.
Snep: “Mijn pleidooi richting overheden en ontwikkelaars is: als je gaat bouwen, denk dan altijd dat groen tegelijkertijd een meerwaarde voor verschillende ambities kan hebben. En stel binnen het programma van eisen van de gebouw- of gebiedsontwikkeling dat het aan te brengen groen bewezen functioneel moet zijn.”

De wetenschapper verwijst naar de recente handleiding ‘Het Levende Gebouw’, een uitgave van de branchevereniging voor hoveniers en groenvoorzieners (VHG). Er staan vierhonderd gerealiseerde praktijkvoorbeelden van levende groene gebouwen in beschreven, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en gebruikservaringen. De handleiding is bestemd voor projectontwikkelaars, opdrachtgevers, overheid, (landschaps)architecten en groenprofessionals. Ontwikkeld om in gesprekken de mogelijkheden van groene oplossingen tijdig mee te nemen.

De komende jaren, tot aan 2024, is Robbert Snep als projectleider verbonden aan het project ‘Succesvol implementeren groene stadsontwikkeling’. Hierin werken elf (middel)grote steden, negen brancheorganisaties voor stedelijke ontwikkeling en stadsgroen, Staatsbosbeheer en architectenbureaus samen met WUR aan het succesvol in de praktijk brengen van het groene (gemeentelijke) beleid. “In de praktijk blijkt namelijk dat er zeker de wil is om te vergroenen, maar functioneel groen onvoldoende aandacht krijgt in achtereenvolgende fasen van de planvorming. Bouwprofessionals, -stedenbouwkundigen, architecten, projectontwikkelaars, beleidsmakers-, zijn gewend om over groen te denken als decoratie in plaats van als functioneel element van het projectplan. Ons project is bedoeld om hen te adviseren hoe dat beter aan te pakken.  Samen gaan we handvatten ontwikkelen om stedelijke professionals te ondersteunen in het effectief gebruik van functioneel groen voor leefbare, klimaatbestendige, natuurinclusieve en gezonde steden.”

Kijk voor meer informatie over groen in openbare ruimten op nl.thegreencity.eu.