Geen bouwteams zonder landschapsbouwers

22 mei 2022 was de dag van de biodiversiteit. Naar aanleiding daarvan heeft de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) het grote belang van landschapsbouwers bij nieuwe bouwprojecten beklemtoond. Want bouwen met oog voor groenblauwe ingrepen is al lang geen niche meer, speelt in op de klimaatverandering en geeft biodiversiteit in onze woonomgevingen een boost. 

Niet alleen zijn er steeds vaker lange periodes van droogte, dalende grondwaterstanden, hittegolven en hevige regenbuien, ook komen er in de volgende decennia 400.000 huishoudens bij in Vlaanderen. Dat is bijna achtmaal Leuven. Dat vergt kwaliteitsvolle verdichting van de schaarse ruimte in onze stedelijke centra en dorpskernen. Landschapsbouwers zijn dan ook niet meer weg te denken uit de bouwteams, die grotere projecten en nieuwe infrastructuur realiseren, en die onze omgeving en de biodiversiteit een boost geven

“De VCB werkt momenteel aan een objectief beoordelingskader voor biodiversiteit in bouwprojecten. De bouw zet daarbij in op het beoordelen van nieuwe bouwprojecten met focus op de impact van het project op duurzaamheid en biodiversiteit. Daarmee willen we nagaan hoe de maatregelen die in een project worden voorzien, werkelijk zullen bijdragen tot het verbeteren van de biodiversiteit. Want duurzame biodiversiteit in bijvoorbeeld stedelijke centra helpt aanzienlijk hitte-eilandeffecten tegen te gaan. Dit initiatief wordt uitgerold met de ondersteuning van de Vlaamse overheid”, zegt Marc Dillen van VCB. 

Hoogwaardige publieke ruimte met veel groen, natuur, bomen, waterpartijen, een optimale waterhuishouding … is een must voor de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de woonomgeving voor huishoudens. Zo heeft de Hoge Gezondheidsraad de gunstige effecten van groen en water onderlijnd voor de lichamelijke en mentale gezondheid dankzij een verbeterde luchtkwaliteit, hitteregulatie en minder geluidshinder. Maar volgens statistiek Vlaanderen wonen momenteel slechts 6 op de 10 Vlamingen in de buurt van wijkgroen. Bovendien biedt die analyse een eerder versplinterd beeld van Vlaanderen. Zo hebben verstedelijkte gebieden nood aan meer wijkgroen, maar dat is evengoed het geval in heel wat kleinere gemeenten. Globaal leeft in bijna een derde van de gemeenten de helft of minder van de inwoners niet in de nabijheid van wijkgroen.

De bouwsector zet zijn schouders onder de grote uitdaging om sterkere groenblauwe netwerken te realiseren doorheen woongebieden. Tijdens een recente studienamiddag met een bezoek aan de omgevingswerken in Antwerpen Zuid werd het belang beklemtoond van bouwteams die samenwerken met gespecialiseerde landschapsaannemers. Zij voorzien de omgeving rond bouwprojecten van groenvoorziening en waterrobuuste ingrepen. Daarbij gaat niet alleen om groendaken, groene gevels, groenvoorziening bij onder andere wegenwerken, maar ook om complete landschapsconcepten die de waterhuishouding en de biodiversiteit verbeteren.

De Cluster Complementaire Bedrijven, onderdeel van de Confederatie Bouw, heeft intussen een gespecialiseerde vereniging van landscaping contractors in haar rangen die aannemers verzamelt met expertise in allerhande groenvoorzieningen tot gevel- en dakgroen. Groenvoorzieningen en waterbeheer zijn immers steeds vaker een vereiste van bij de ontwerpfase van nieuwe projecten en infrastructuurwerken.

“Om dat mogelijk te maken op grote schaal hebben we veel meer experts nodig in landschapsarchitectuur. Momenteel telt onze regio opleidingscentra die de mogelijkheid verschaffen de graad van bachelor te behalen. Maar wij breken al langer een lans om de opleiding uit te bouwen en verder aantrekkelijk te maken door ook de graad van Master mogelijk te maken. De versterkte vaardigheden in landschapsarchitectuur zijn immers hoognodig om in onze regio kwaliteitsvolle woonomgevingen te creëren die ten volle inzetten op meer biodiversiteit”, zegt Peter Loyens, Voorzitter van de vereniging van groenwerkers binnen de Confederatie Bouw en CEO van Krinkels.