GVK-bruggen als duurzame en circulaire oplossing

Maatregelen zijn nodig en hierin de juiste keuzes maken wordt cruciaal. “We moeten in dit verhaal de vergelijking durven maken tussen de totale kost en de milieudruk van een conventionele brug versus een composietbrug”, aldus Jan Swyngedouw, business unit manager bij kunststofspecialist CGK Group.

CGK Group, oorspronkelijk gespecialiseerd in het vervaardigen en leveren van opslagmaterialen voor chemicaliën, profileert zich al jaren als kunststofspecialist. Van industrie en bouwnijverheid tot de infra- en maritieme sector. Een belangrijk pijler binnen CGK Group zijn glasvezelversterkte kunststofbruggen. Niet alleen voor nieuwe bruggen profileert composiet zich als een uitstekend materiaal, ook voor herstellingen blijkt het zeer toepasselijk te zijn. Bijkomende troef: ook op parameters als recycling en circulariteit scoort composiet bijzonder goed. Jan Swyngedouw: “Kunnen we met glasvezelversterkte composietbruggen optimalisatiemodellen voor vervangingsbeslissingen, levensduur verlengend onderhoud en onderhoudsintervallen binnen de context van assetmanagement aantonen? Dat is een vraag die we absoluut moeten stellen.”

De kosten van een infrastructuurkunstwerk bestaan uit planningskosten, bouwkosten, exploitatie-en beheerkosten en sloopkosten. In een Life Cycle Cost analyse (LCC) worden alle kosten gedurende de gehele levensduur van een asset in beeld gebracht. Dit betreft zowel de realisatiekosten als de beheer- en sloopkosten. Met deze methode is het onder meer mogelijk om besluiten te nemen en het optimale vervangingsmoment te bepalen. 

Jan Swyngedouw: “Zo blijken de ontwerpkosten van compositiebruggen niet duurder of goedkoper dan bij traditionele brugmethodes en zijn de uitvoeringskosten gelijkaardig of iets duurder in aankoop, maar dan weer goedkoper qua montage. De operationele en inspectiekosten van composietbruggen liggen op hun beurt gelijk of lager en op het vlak van sloopkosten zien we geen meer- of minderkost. De onderhouds- en vervangingskosten tot slot liggen een stuk lager bij composietbruggen, mede dankzij de extreem lange levensduur. Vezelversterkte kunststoffen zijn bovendien niet gevoelig voor temperatuurschade, zoutaantasting, UV … De initiële bouwkosten van een composietdek zijn wellicht iets hoger – lang niet altijd – maar de onderbouw wordt lichter,  de montage verloopt sneller en eenvoudiger, het transport is lichter en er is slechts één transportbeweging nodig voor het aanleveren van een brug en dus beduidend minder CO2-uitstoot.”

Wat onderhoud betreft heeft composiet een zeer lange levensduur van nature. Levensduur verlengende onderhoudsmaatregelen zijn niet van toepassing, wat maakt dat er nagenoeg geen risico is op een verkorting van de levensduur. Ook op het vlak van hergebruik scoort composiet hoog. De bruggen worden ondanks de afmetingen in één arbeidsgang op de bouwlocatie gemonteerd. Dit betekent dat de bruggen ook te allen tijde herplaatst kunnen worden. Zowel binnen de 100 jaren levensduur in het project als na deze periode. De verwachte levensduur van composietbruggen ligt maar liefst hoger dan 100 jaar.

Een derde belangrijke gradatie binnen circulariteit is herfabricage. Composiet is een goed bewerkbaar materiaal en kan op vele manier bewerkt worden in vorm en functie. Op termijn kunnen de bruggen aangepast worden voor een toepassing als brug of brugdek op een andere locatie, of voor een totaal andere toepassing. 

Tot slot kan composiet ook gerecycleerd worden. Het materiaal kan bijvoorbeeld met behulp van een shredder worden teruggebracht naar materiaal dat in andere producten (bijvoorbeeld bermpalen en planken) kan worden verwerkt. Een andere ontwikkeling (zogenaamd pyrolyse) is dat met behulp van energie zowel het hars als het glas kan worden teruggewonnen. Tot slot staat composiet binnen de Europese regelgeving aangeduid als een recyclebaar product. Jan Swyngedouw: “Het argument dat composiet niet recycleerbaar zou zijn, gaat dus zeker niet op. De technieken ontwikkelen zich zeer snel op dat vlak.”

Overal in het land dringen brugherstellingen zich op en SUREbridge – Sustainable Refurbishment of Existing Bridges – biedt hiervoor een duurzaam alternatief aan op basis van composiet. SUREbridge, gelanceerd in 2016, is een van de belangrijkste initiatieven binnen Infravation. Rijkswaterstaat, Chalmers University of Technology (Malmö-Zweden), AICE Consulting S.R.L. en University of Pisa hebben in dit project nauw samengewerkt. Met gebruik van InfraCore® Inside-technologie van het Rotterdamse bedrijf FiberCore Europe voorkomt men sloop en herbouw van betonnen bruggen en verhoogt men de capaciteit en functionaliteit. Het bestaande brugdek wordt gestript en nadien versterkt men de bestaande betonnen structuur door het aanbrengen van een extra composiet drukzone aan de bovenkant en extra koolstoftrekwapening aan de onderkant. De levensduur wordt aanzienlijk verlengd, terwijl nauwelijks tot geen onderhoud nodig is in de komende jaren. 

“Het is daarom zeer belangrijk om een goede analyse te maken van de totale constructie, inclusief bijkomend werk, installatie … van zowel composietbruggen als conventionele constructies. Het gehele traject van het bouwwerk moet in rekening gebracht worden, niet alleen de prijs en de milieu-impact van de aanschaf van het brugdek”, besluit Jan Swyngedouw.