Naar een slimme aanpak van onze bruggen en tunnels

Onze kunstwerken vormen de ruggengraat van ons Vlaams mobiliteitssysteem. Ze kampen echter met een aanzienlijke onderhoudsachterstand: één op vijf zit op het einde van de levensduur. De bouwpiek in de jaren 60-70 zorgt vandaag voor een ongeziene onderhoudspiek.  Er is onderhoudsachterstand en vele kunstwerken zijn toe aan structurele ingrepen of vervanging.  Samen met andere overheden actief in het domein van openbare werken en mobiliteit, trekken we met het Agentschap Wegen en Verkeer  en De Vlaamse Waterweg volop de kaart van het assetmanagement om die achterstand slim en efficiënt aan te pakken.

Naast de onderhoudsachterstand stellen maatschappelijke evoluties ook nieuwe eisen aan onze infrastructuur. Denk aan de vergroening van het transport, het autonoom rijden en varen, de evolutie naar combimobiliteit, een veranderend klimaat en toenemende normen rond circulariteit. We willen dat onze infrastructuur zich aanpast, en tegelijk willen we een robuust patrimonium met lange levensduur en behoud van waarde. 

Om die uitgangspunten te verzoenen, kijken we naar de techniek van het assetmanagement. Deze managementtechniek kijkt naar onze infrastructuur als één geheel. Door een geïntegreerde benadering van onze assets wordt optimaal waarde gecreëerd met onze verkeersinfrastructuur waaronder bruggen en tunnels, technische installaties en systemen voor verkeersmanagement. Zo komen we tot een vlotter, veiliger, meer betrouwbaar en duurzaam mobiliteitssysteem. En dit voor alle stakeholders. 

Assetmanagement beslaat de volledige levenscyclus: vanaf de behoeftebepaling, over het ontwerp, de bouw, het gebruik tot en met de afbraak van het asset. Assetmanagement stuurt op prestaties, kosten en risico’s. Het leidt tot een beter onderbouwde besluitvorming voor investeringen en onderhoud, een meer efficiënte inzet van middelen, een betere samenwerking, een betrouwbare dienstverlening, meer duurzaamheid en een betere balans tussen de korte en de lange termijn.

Asset management houdt expliciet rekening met risico’s bij de keuze voor investeringen en maatregelen, waarbij niet enkel rekening wordt gehouden met de toestand van de infrastructuur, maar ook met de criticaliteit op het vlak veiligheid, economisch belang, de impact op de mobiliteit en de omgeving …

Het beleidsdomein Mobiliteit & Openbare Werken heeft zich geëngageerd om professioneel assetmanagement toe te passen met als doel haar maturiteit als investeerder, beheerder en exploitant van infrastructuur te verhogen. De beschikbare middelen zijn schaars, en het komt erop aan om elke euro in te zetten waar deze het beste bijdraagt in het realiseren van waarde. Assetmanagement is eigenlijk het principe van de goede huisvader, maar dan toegepast op een immens patrimonium. Een uitdagende opdracht.

Op het groeipad naar een hogere maturiteit zetten we stevig in op digitalisering, innovatie en slim assetbeheer. De omslag naar het geïntegreerd en digitaal samenwerken in de bouwsector volgens BIM (Building Information Management) is voor verkeersinfrastructuur onomkeerbaar ingezet. BIM staat hierbij niet alleen voor de driedimensionale weergave van het project, maar ook voor het delen van digitale gegevens via een gemeenschappelijk uitwisselingsplatform en volgens een duidelijk afsprakenkader, het intelligent gebruik van informatie voor bijvoorbeeld controle op ruimtelijke inpasbaarheid en conformiteit met de bestekseisen, alsmede het management en beheer van informatie doorheen de hele levenscyclus.

Steeds meer toepassingen laten een slimmer en beter beheer van assets toe, zoals automatische schadedetectie en conditiemonitoring. Diverse applicaties zijn in gebruik voor de organisatie van onderhoud en exploitatie, en voor de organisatie van de contractuele en financiële relatie met aannemers en dienstverleners.  

Assetmanagement helpt om noden en nieuwe verwachtingen beter in te schatten over het geheel van de infrastructuur. Het laat toe om prioriteiten te stellen en middelen slimmer te besteden. Het stimuleert innovatie en bespoedigt een doorgedreven digitalisering. De komende jaren zal deze omslag gaandeweg zijn effect hebben op de wijze waarop we met zijn allen aan de slag gaan om onze verkeersinfrastructuur te vernieuwen.