“Ons streefdoel? Een sterk, betrouwbaar en toekomstbestendig waterwegennet”

Een sterk en veilig netwerk garanderen, én transport langs de waterwegen stimuleren. Dat zijn de uitdagingen waar De Vlaamse Waterweg nv dagelijks op inzet. “We willen niet alleen de economische functie van onze waterwegen versterken en ze nog meer waterrobuust maken, maar ze ook zo goed mogelijk in hun omgeving tot hun recht laten komen, in het belang van maatschappij en burger”, aldus gedelegeerd bestuurder Chris Danckaerts. 

De Vlaamse Waterweg nv zet vandaag en in de toekomst in op drie pijlers. Een sterk, betrouwbaar en toekomstbestendig netwerk is een eerste. “Het is onze taak om ervoor te zorgen dat onze Vlaamse waterwegen goed functioneren en dus goed onderhouden worden”, klinkt het. Een tweede prioriteit is waterbeheersing. “De klimaatverandering maakt dat het nog beter omgaan met wateroverlast en -schaarste hoog op onze agenda staan.” En tot slot is er de uitdaging om nog meer ondernemers te overtuigen om de stap naar de waterwegen en de binnenvaart te zetten.

De Vlaamse Waterweg nv zet zijn ambitieuze doelstellingen om in concrete projecten. Zo maakt de organisatie werk van een verregaande automatisering van bruggen en sluizen die de efficiëntie van onze waterwegen zal verhogen. Vandaag de dag worden ongeveer 100 van de 427 beweegbare kunstwerken op de Vlaamse waterwegen al vanop afstand bediend, vanuit lokale afstandsbedieningscentrales. Tegen 2032 wil De Vlaamse Waterweg álle 427 kunstwerken, van bruggen en sluizen tot stuwen en pompstations, van op afstand bedienen vanuit drie afstandsbedieningscentrales.

De zorg om de binnenvaart in de toekomst alle kansen te geven vertaalt zich op het terrein in een aantal strategische meerjarenprojecten. Sinds een tiental jaar investeert De Vlaamse Waterweg aanzienlijk om de bruggen over het Albertkanaal te verhogen tot  een vrije doorvaarhoogte van 9,10m. Chris Danckaerts: “Inmiddels beschikken 52 van de 62  bruggen al over deze doorvaarhoogte, zijn 7 projecten in uitvoering en zijn de laatste 3 aanbesteed. In 2023 zal de laatste brug verhoogd zijn en zal het varen met vier lagen containers een feit zijn.”

De werken voor de Seine-Scheldeverbinding in Vlaanderen schieten goed op. De focus ligt hierbij in eerste instantie op de opwaardering van de Leie-as tussen Gent en de Franse grens. De bedoeling is dit traject, met een lengte van ongeveer 70km, bevaarbaar te maken voor schepen met een laadvermogen tot 4.500 ton (de zogenaamde CEMT-klasse Vb) en voor binnenvaart met 3 lagen containers, waardoor de vervoerscapaciteit op deze vaaras drastisch zal toenemen. In lijn met het Europees uitvoeringsbesluit Seine-Schelde zal de opwaardering van de Leie voltooid worden tegen eind 2027, wat naadloos aansluit bij de voltooiing van het nieuwe kanaal Seine-Nord Europe in Frankrijk, voorzien voor eind 2028. “Naast de opwaardering van de Leie-as zetten we ook in op de opwaardering van het kanaal Roeselare-Leie en het kanaal Bossuit-Kortrijk en maken we ook werk van een verbeterde ontsluiting van de haven van Zeebrugge voor de binnenvaart”, vult Chris Danckaerts aan.

Met de herbouw van een aantal bruggen maakt De Vlaamse Waterweg gaandeweg ook werk van de opwaardering van het Kanaal naar Charleroi met als richtdatum 2035. Chris Danckaerts: “Samen met de lokale besturen willen we de werken bovendien aangrijpen om de leefbaarheid en de mobiliteit rond het kanaal te verbeteren met aantrekkelijke wandel- en fietskades, natuurlijke oevers, betere waterbeheersing en extra ruimte voor ontwikkelingen langs de waterkant.”

De Vlaamse Waterweg investeert al een aantal decennia in het verhogen van de hoogwaterbeveiliging langs de Maas en langs de Schelde en haar bijrivieren. Dankzij de uitvoering van het omvangrijke Sigmaplan en de verruiming van het winterbed van de Maas nam de hoogwaterveiligheid al beduidend toe. De Vlaamse Waterweg versterkt via deze projecten de robuustheid van het waterwegennet door gerichte investeringen die de impact van droogte en/of wateroverlast toekomstbestendig moeten inperken. Tegelijk worden deze projecten aangegrepen om de natuurwaarden langs de rivieren te verhogen en om water- en natuurbeleving te versterken.

“De recente ongeziene wateroverlast, in Wallonië maar ook in Vlaanderen, en de droogteperiodes van de voorbije jaren maken duidelijk dat onze waterwegen kwetsbaar zijn voor wateroverlast en waterschaarste”, zegt Chris Danckaerts. “Meer en sneller investeren in waterrobuustheid van onze rivieren en kanalen is aan de orde om de effecten van klimaatverandering te beheersen.”  

Het gaat dan om de verdere uitvoering van het Sigmaplan, de vernieuwing van de stuwen op de Dender, hoogwateringrepen in de noordelijke sector van de Maas en een aantal structurele ingrepen langs kanalen in West- en Oost-Vlaanderen. De Vlaamse Waterweg nv onderneemt ook actie tegen waterschaarste in het kader van de Blue Deal van de Vlaamse regering : met de bouw van pompinstallaties op waterwegen die onderhevig zijn aan waterschaarste kan watervoorziening voor scheepvaart, industrie, drinkwaterbedrijven, landbouw maximaal gevrijwaard worden bij periodes van langdurige droogte. Ook het versterken van de waterrobuustheid van riviervalleien waardoor tegelijk het waterbergend vermogen wordt vergroot (aanpak wateroverlast) en de riviervallei vernat wordt (aanpak droogte) staat hoog op de agenda.

“Een vlotte mobiliteit is één van de hoofdbekommernissen van bedrijven. De overheid dient samen met alle betrokken partijen oplossingen te bieden voor het groeiende mobiliteitsprobleem. Multimodaal denken vertalen we naar een goed functionerend systeem, met de waterwegen als volwaardige en betrouwbare vervoersmodus. In economisch belangrijke regio’s maken we daartoe werk van multimodale overslagpunten en van een voldoende aanbod van watergebonden bedrijventerreinen. Samen met bedrijven investeren we ook in kaaimuren. Dat alles met de ambitie om het aandeel van de binnenvaart in het goederenvervoer substantieel te verhogen”, vertelt Chris Danckaerts.

“Meer binnenvaart levert bovendien ook een bijdrage aan het halen onze klimaatdoelstellingen. Dat neemt niet weg dat het verhogen van de duurzaamheid in de binnenvaarsector een belangrijke uitdaging wordt voor de toekomst. Dankzij al deze concrete projecten maken we samen met alle stakeholders elke dag werk van een sterk en toekomstbestendig waternetwerk”, besluit Chris Danckaerts.