PFOS-vervuiling Opel-site met uniek systeem gereinigd

De grondreinigingsspecialist, met vestigingen in Kallo en Heusden-Zolder, ontwikkelde een uniek systeem om PFOS-gronden te reinigen. “Aan de hand van verschillende waterzuiveringstechnieken hebben we een techniek ontworpen om de PFOS-stroom uit het waswater te halen”, aldus Philippe Goossens, plant manager bij GRC.

GRC, onderdeel van de joint-venture tussen het Belgische DEME en Nederlandse Mourik, ontving na de paasvakantie op de verwerkingssite in Kallo de eerste PFOS-verontreinigde ladingen van de 96 ha grote Opel-terreinen. Philippe Goossens: “Onder toeziend oog van OVAM wordt de site ontgraven en de grond naar ons getransporteerd. Intussen is alle grond bij ons binnengekomen en werden er bodem- en wandstalen genomen om de kwaliteit van de bouwput te meten. De gereinigde grond wordt opnieuw naar de site gevoerd om daar te hergebruiken. Volgens de planning zullen wij ons werk tegen het einde van augustus afronden. Voor GRC past dit project perfect binnen de corebusiness, maar de nieuwe PFOS-verontreiniging zorgde zeker voor de nodige uitdaging. Ook de grootte van dit project, we spreken hier over 23.000 ton grond, komt niet zo vaak voor in Vlaanderen.”

PFOS zijn chemische niet-afbreekbare stoffen die niet alleen bestand zijn tegen hoge temperaturen maar ook nog eens water-, vet- en vuil afstoten. Philippe Goossens: “PFOS zijn een onderdeel van de PFAS-groep. Dat is eigenlijk een groep fluorverbindingen van een 6.000 tal stoffen waarvan we PFOS het meest tegenkomen. Dat heeft vooral te maken met de hoge concentratie PFOS in blusschuim dat in de jaren 50 en 60 het blusmiddel bij uitstek was. Maar ook bijvoorbeeld in de textiel-, tapijt-, mijn- en olie-industrie werden PFOS gebruikt. De grootste PFOS-vervuiling vinden we echter op plekken waar in de jaren 50 en 60 brand woedde en met schuim geblust werd. De graad van vervuiling hangt ook af van lokale omstandigheden, zoals mogelijke verspreiding via grondwater. De PFOS-vervuiling op de Opel-site is vermoedelijk het gevolg van een lek in een grote blusschuimtank in de toenmalige GM-fabriek.”

Op het vlak van grondreiniging profileert GRC zich al jaar en dag als expert en innovator. Philippe Goossens: “In onze vestiging in Kallo ontwikkelden we de eerste fysicochemische wasinstallatie. Dat is een proces dat intussen helemaal op punt staat. Kort samengevat scheidt zo’n installatie het zand en puin af van de restverontreiniging die geconcentreerd zit in de restfractie. Dit proces wordt al jaren toegepast op courante verontreinigingen van bijvoorbeeld olie, , zware metalen, koolwaterstoffen …”

“Het probleem met PFOS is dat deze stoffen door hun karakteristieke eigenschappen veel moeilijker te reinigen zijn”, gaat Philippe Goossens verder. “Al van bij de eerste stap, het wassen en dus nat maken van de grond, verschilt een PFOS-reiniging van een meer klassieke reiniging. PFOS lossen onmiddellijk op in water, zoals zout. Dan is het quasi onmogelijk om de vervuiling eruit te halen zonder bijkomende maatregelen. Het waswater van een fysicochemische wasinstallatie blijft ook intern circuleren, waardoor PFOS in het circuit zou blijven. Bij een normale verontreiniging stelt dat probleem zich niet.”

Aan de hand van bestaande waterzuiveringstechnieken ontwikkelde GRC een vernuftig systeem om de hardnekkige PFOS-vervuiling uit de grond te saneren. Philippe Goossens: “Door sectionering in de installatie creëren we een aantal stromen. De vuilvrachtverwijdering van de grootste PFOS-vervuiling gebeurt door actiefkoolfilters die het waswater reinigen. Wanneer die filter verzadigd is, wordt hij afgevoerd naar een vergunde locatie. Op zo’n vergunde locatie wordt de actiefkool volledig vernietigd. Ook het grondreinigingsresidu wordt op zijn beurt gestort op een vergunde stortplaats. Voor PFOS worden er wel extra maatregelen genomen door het te bewaren in een zoutcel, een extra onderverdeling op de stortplaats. Zand en puin worden dan weer verder gereinigd tot de strengst mogelijke waarden voor hergebruik in de bouwmarkt. Wat de Opel-site betreft, werd gevraagd om het gezuiverde puin en zand terug te brengen naar de site voor hergebruik.”

GRC beschikt over een R&D-afdeling die zich continu bezighoudt met en onderzoek en ontwikkeling. “Zo worden bijvoorbeeld non stop minerale afvalstromen in kaart gebracht om te kijken welke stromen in aanmerking komen voor reiniging. De PFAS-familie is nu heel actueel, maar er zijn nog andere stoffen waarvan de risico’s nog niet 100 % van gekend zijn. Als we dergelijke stoffen binnenkrijgen gaat de R&D-afdeling er meteen mee aan de slag. Daarnaast wil GRC ook graag een ondersteunende rol spelen. Als er bezorgheden zijn over een al dan niet PFOS-vervuiling, kan de klant altijd bij ons terecht om voor een analyse en een verwerkingsvoorstel. Na een eerste kennismaking, situatieschets en bodemstaalanalyse kunnen we relatief snel de verwerkingspistes bepalen”, besluit Philippe Goossens.