Vlaanderen verhoogt strijd tegen droogte met ambitieuze Blue Deal

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir maakt Vlaanderen klaar voor de droogte van morgen met een heuse Blue Deal. De Vlaamse Regering trekt alvast een eerste schijf van 75 miljoen euro uit. “Extra moerassen en natte graslanden, de strijd tegen lekverliezen, de ontharding van onze steden, meer grootschalige infiltratie- en bufferbekkens, circulair watergebruik in landbouw en industrie … Met deze Blue Deal slaat Vlaanderen resoluut de weg in van minder verharding, meer vernatting en natuur en maximaal circulair watergebruik”, klinkt het overtuigend.

Ons land is één van de Europese landen is die het zwaarst getroffen worden door de extreme droogte. Anderzijds vertaalt het besef dat water een schaars en kostbaar goed is zich nog altijd niet in ons dagelijks gedrag. Zuhal Demir is dan ook tevreden met de Blue Deal waarmee de Vlaamse Regering de waterbeschikbaarheid in Vlaanderen sterk wil verhogen. Budget: 75 miljoen euro, waar in het najaar nog middelen bijkomen. “We kiezen daarbij voluit om de watermaatschappijen hun voorbeeldrol te laten spelen door bijvoorbeeld de strijd tegen lekverliezen op te drijven en we maken de omslag naar circulair watergebruik. Anderzijds investeren we sterk in groot- en kleinschalige waterbuffering.”

Met de Blue Deal slaat Vlaanderen resoluut de weg in van minder verharding, meer vernatting en natuur en maximaal circulair watergebruik. (Beeld: Pexels)

Natte natuur en waterbuffers

Met het project ‘Natte Natuur’ worden moerassen, plassen, meren en natte graslanden in Vlaanderen hersteld. Die kunnen immers de grootste hoeveelheid water vasthouden en ook veel koolstof opslaan. Natte natuur wordt door experts naar voren geschoven als het meest kostenefficiënt voor de strijd tegen droogte. Vlaanderen maakt ook middelen vrij om noodzakelijke werken uit te voeren zoals de aanleg van grootschalige waterbuffers die zorgen voor reservecapaciteit en het hermeanderen van waterlopen. Daarnaast zorgen onder andere kleine stuwen in afwateringsgrachten ervoor dat meer water in de grond infiltreert en ons grondwater wordt aangevuld, dat onze natuur minder snel verdroogt en dat meer water beschikbaar blijft voor de landbouw.

Industrie en landbouw

De Blue Deal ziet de landbouw en de industrie als belangrijk onderdeel van de oplossing. Bedrijven kunnen zo vanaf 2022 enkel nog financiële steun of vergunningen krijgen van de Vlaamse overheid mits een wateraudit. Voor grootverbruikers of voor bedrijven met grote verharde oppervlakte worden waterscans verplicht tegen 2022. “De voorbije jaren was er veel droogte en dat heeft gevolgen voor de land- en tuinbouw. Het brengt bovendien ook risico’s met zich mee voor onze watergevoelige industrie. Water is een schaars goed waarmee we zorgzaam moeten omspringen. Het is positief vast te stellen dat de investeringen in waterbesparende projecten de voorbije jaar sterk stegen”, zegt Zuhal Demir.

De stijgende klimaatcurve gaat ook gepaard met korte, hevige regenval. Vaak met wateroverlast als gevolg.

Ambitieuze droogteplannen

Om lokale besturen te stimuleren bestaande openbare ruimte te ontharden, gaat Vlaanderen met ‘Vlaanderen breekt uit’ tussenkomen voor goede onthardingsingrepen van lokale besturen. Vanaf 2024 zal een gemeente enkel nog toegang hebben tot watergerelateerde subsidies als ze een ambitieus hemelwater- en droogteplan kunnen voorleggen. Lekverliezen worden tot een minimum beperkt. Er start daarom versneld een innovatie- en realisatietraject bij de waterbedrijven. Tegen eind 2025 moet Vlaanderen tot de wereldtop behoren qua lekvrije leidingen, zonder een impact te hebben op de waterfactuur.

Ook komt er een meldingsplicht om water uit onbevaarbare waterlopen te nemen. Tot op heden bestond dat niet. De regering wil zo een beter zicht krijgen op de hoeveelheid water die door derden afgenomen wordt. De Vlaamse Regering maakt ook een strategisch actieplan waterbevoorrading op met investeringsprojecten van de drinkwatermaatschappijen met het oog op leveringszekerheid, nu en in de toekomst. Er komt ook een centrale Vlaamse regie voor drinkwatervoorziening.

Vlaanderen maakt ook middelen vrij om noodzakelijke werken uit te voeren zoals de aanleg van grootschalige waterbuffers die zorgen voor reservecapaciteit en het hermeanderen van waterlopen. (Beeld: VLARIO)

Droogtetaskforce

De Vlaamse regering installeert bij dit alles een Taskforce Droogte. De taskforce waakt over de uitvoering van de Blue Deal en formuleert bijkomende beleidsvoorstellen. “We zijn vastberaden Vlaanderen te vernatten en onze waterbevoorrading te verbeteren. Niet investeren in de strijd tegen droogte zou nefast zijn voor de weerbaarheid van onze industrie en onze landbouw. Bovendien zijn onthardingsprojecten stuk voor stuk extra werk voor wegenwerkers en de bouwsector. De aanleg van natte natuur en grootschalige bufferbekkens zorgen dan weer voor behoorlijk wat werkgelegenheid voor grondwerkers. Bovendien is extra natte natuur vaak toeristisch ontsluitbaar, hetgeen ook indirect economische activiteiten met zich meebrengt”, besluit minister Zuhal Demir.

Op vrijdag 11 september organiseert VLARIO een seminarie waarin concreet wordt toegelicht wat de Blue Deal betekent voor lokale besturen en/of rioolbeheerders. Meer info op www.vlario.be. Op zoek naar inspiratie? Check dan zeker de website www.blauwgroenvlaanderen.be – een initiatief van VLARIO en Aquafin – voor interessante projecten.