Vlario-dag legt vinger op waterwonde

Op 2 april vond in Antwerp Expo de Vlario-dag plaats. Het thema sprak voor zich: ‘Burgemeester, uw waterlopen zijn niet proper. En nu?’. De Kaderrichtlijn Water indachtig is er nog heel wat werk aan de winkel om de doelstelling van 100 % zuivere waterlichamen in 2027 te halen. Dat benadrukte ook Koen Van den Heuvel, Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw: “We hebben al heel wat inspanningen geleverd, maar we zijn er nog niet.”

Het overlegplatform & kenniscentrum voor rioleringen- en afvalwaterzuiveringssector in Vlaanderen organiseerde zijn Vlario-dag tijdens de Vlario-rioleringsbeurs in Antwerp Expo. Met meer dan 800 inschrijvingen werd het deelnemersrecord gebroken en de aanwezigen werden verwelkomt door Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Koen Van den Heuvel: “We staan vandaag voor grote uitdagingen. De voorbije jaren hebben we veel inspanningen geleverd, maar we zijn er nog niet en we moeten vaart maken”, aldus de minister. “De eerste betrachting is het verbeteren van onze watervoorraad en de kwaliteit ervan. Daarom ben ik erg blij dat Vlario deze hoogmis organiseert. Want we staan er niet alleen voor. Integendeel, we zitten allemaal in hetzelfde bad.”

De Europese Kaderrichtlijn Water trad in oktober 2000 in voege en moet er concreet voor zorgen dat we de goede kwaliteit van ons oppervlakte- en grondwater behalen. Minister Van den Heuvel: “De richtlijn is bijna 20 jaar geleden gestemd. Dankzij de inspanningen die we sindsdien deden, zijn de Vlaamse waterlichamen vandaag voor 85 procent zuiver. Maar investeren blijft nodig. Nieuwe infrastructuur moeten we verder uitbouwen en de bestaande infrastructuur moeten we goed beheren en blijven renoveren. Wat de doelstelling voor 2027 betreft bekijkt de Vlaamse Milieumaatschappij wat per gemeente financieel haalbaar is en ook het Vlaamse gewest neemt zijn verantwoordelijkheid op.”

De Vlario-dag werd georganiseerd tijdens de Vlario-rioleringsbeurs.

Lange doorlooptijd
Groot knelpunt in de race tegen de klok is de doorlooptijd van de projecten. “De gemiddelde doorlooptijd bedraagt vijf tot zeven jaar”, aldus minister Van den Heuvel. “Dat moet sneller. Een moeilijke samenwerking met derden, archeologische belemmeringen,
onteigeningen,… zijn vaak gehoorde redenen voor vertraging. Wat dat betreft geloof ik in de kracht van gedreven lokale besturen en het belang van een actieve opvolging, coördinatie en meer overleg. De overheid kan de maatregelen niet alleen dragen. Informeren, sensibiliseren en actieve participatie verdienen onze aandacht. Een heldere communicatie is daarom onontbeerlijk.”

Carl Verelst, voorzitter van de Werkgroep Projectmanagement bij Vlario, bevestigt: “De projecten kabbelen maar wat verder. De ‘gelukkige’ projecten die al uitgevoerd zijn, hadden een gemiddelde doorlooptijd van 5,5 jaar, terwijl de ‘ongelukkige’ projecten vandaag gemiddeld al 7,4 jaar ‘actief’ zijn. Met de naderende deadline van 2027 ziet dat er dus niet goed uit. Te meer omdat een derde van de projecten zelfs nog geen goedgekeurd voorontwerp heeft. Het proces versnellen is dus echt wel aangewezen. De publieke en politieke aandacht die nu naar het klimaat gaat, kan zeker helpen.”

Mohamed Ridouani, burgemeester van Leuven.

Leuven
Dat ons klimaat verachtert is al lang geen geheim meer. Hevigere neerslag en bijgevolg ook overstromingsgevaar noopt ons tot een robuust watersysteem. “En daar moet iedere speler zich van bewust zijn bij het uittekenen van systemen”, klonk het op de Vlario-dag. In Leuven hebben ze de boodschap duidelijk begrepen. “Veel aandacht voor riolering bezorgt je geen absolute meerderheid, maar doorgedreven management en beheer zijn wel heel belangrijk. Want als het fout gaat, dan kan het heel erg fout gaan”, vertelt de Leuvense Burgemeester Mohamed Ridouani. “Leuven heeft vandaag een rioleringsgraad van 99 % en een zuiveringsgraad van 97 %. Jaarlijks betekent dat zo’n 8 miljoen euro aan investeringen. Zeker geen overschat bedrag want dat is wat Leuven, goed voor 500 km aan riolering, nodig heeft om alles op een goeie manier op te volgen.”

Dat Leuven grotendeels zijn riolering in eigen beheer heeft, ziet burgemeester Ridouani als een grote troef. “Daardoor kunnen we kort op de bal spelen”, klinkt het. “We beschikken constant over data en inzichten die erg nuttig zijn. De grote uitdagingen vinden we in de historische gemeenten en steden, waar de infrastructuur organisch gegroeid is. Maar we moeten de overslag kunnen maken naar langetermijnbeleid. Dat is een noodzaak gezien het veranderende klimaat. Het is een traject met vallen en opstaan, maar hopelijk halen we binnenkort de 100 %.”

Op 2 april vond in Antwerp Expo de Vlario-dag ‘Burgemeester, uw waterlopen zijn niet proper. En nu?’ plaats.

Financieringsplan
Wie spreekt over infrastructuurwerken, spreek automatisch ook over geld. Het financiële plaatje is voor vele steden en gemeenten een struikelblok. De Vlaamse Milieumaatschappij pleit voor een goed onderbouwd financieringsplan en werkte daarom een financieringsmodel 2.0 uit. “Ook met een individuele simulator voor rioolbeheerders”, verduidelijkt Peter Aelterman van VMM. “Voor de helft tot twee derde van de gemeenten is de financiering haalbaar. Dat betekent dat de rest voor een uitdaging staat. De VMM gelooft dat je heel ver kan geraken met creatieve oplossingen en een ruime kijk op de zaken. Onder andere door een doordachte keuze van technieken en materialen. De VMM wil daarin graag ondersteunen.”