Sinds begin jaren zeventig werden in verschillende meren in Oostenrijk meerdrukleidingen voor afvalwater aangelegd. Dit geldt ook voor de Fuschlsee in Salzburg, waar sinds 1975 een PE-rioolleiding op de bodem van het meer in gebruik is. Aangezien de berekende levensduur van 50 jaar binnenkort zal worden bereikt, is het noodzakelijk om een parallelle riooldrukleiding van 4.200 m lang aan te leggen. Deze dient als een reservepijpleiding, die onmiddellijk in werking kan worden gesteld indien er problemen ontstaan met de oude pijpleiding. AGRU Kunststofftechnik levert de componenten die nodig zijn voor de meerdrukleiding, gemaakt van de high-tech, spanningsscheurvaste kunststof PE 100-RC.
Meerdrukleidingen onderscheiden zich door hun snelle opbouwtijd en doordat de kustgebieden, die vaak beschermde natuurgebieden zijn, tijdens de installatie van de pijpleidingen intact blijven. Bovendien kan op buislengte worden bespaard doordat de pijpleidingen in rechte lijnen gelegd kunnen worden. Zodoende vereisen ze lagere investeringskosten dan een op land aangelegde pijpleiding. Echter, omdat door de ligging in diep water de leiding moeilijk bereikbaar is in geval van schade, moet er altijd een vervangende pijpleiding beschikbaar zijn. Om deze reden investeert de vereniging voor waterzuivering Fuschlsee-Thalgau in een nieuwe parallelle meerdrukleiding gemaakt van PE 100-RC. Deze pijpleiding zal over de volle lengte van het kristalheldere bergmeer lopen – waarvan het water zo zuiver is dat het drinkbaar is – en het afvalwater van de gemeente Fuschl am See vervoeren. Er zal tussen 600 en 900 kubieke meter afvalwater per dag worden vervoerd, van de ene kant van het meer naar de andere, alwaar het via een collector naar de afvalwaterzuiveringsinstallatie zal worden geleid.
AGRU Kunststofftechnik had eerder 4.248 strekkende meter aan polyethyleen buizen van OD 280 mm en SDR 17 (16 mm wanddikte, maximale druk van 10 bar) geleverd, evenals fittingen en een CNC-gestuurde stuiklasmachine. De zwarte PE 100-RC-buizen met bruine, axiaal lopende kleurstroken voor duidelijke identificatie van het toepassingsgebied (afvalwater) onderscheiden zich door een enorme weerstand tegen puntbelasting en spanningsscheuren. Het leidingsysteem zorgt dus voor extra veiligheid tijdens de tientallen jaren gebruik op de steenachtige bodem van het meer op een diepte van 66 m, waar de temperatuur het hele jaar door slechts 4°C is vanwege de afwijking van het water. Bovendien biedt het materiaal ook een zeer goede weerstand tegen de chemicaliën die zich in het afvalwater van huishoudens bevinden (bijv. alkaliën en oppervlakteactieve stoffen).
Het bedrijf PEER WASSERBAU GmbH. & Co. KG. is een erkend gespecialiseerd bedrijf op het gebied van waterbouwkunde, bouwtechniek en civiele techniek en is zeer vertrouwd met de professionele installatie van meerdrukleidingen. Om de meer dan 4 km lange drukleiding te voltooien, moeten ingenieur Erich Peer en zijn team, in de korte span van ongeveer twee maanden, 18 meter lange buizen aaneen lassen, en deze vervolgens in de pijpleidingroute laten zakken. De AGRULINE buizen worden gelast met de AGRU ST CNC 2.0 stuiklasmachine. Dankzij de nieuwste besturingstechnologie zijn alle parameters zoals druk, temperatuur en tijd altijd onder controle. De machine documenteert de parameters van elke afzonderlijke las en zelfs de naam van de lasser. Alleen een ervaren, gecertificeerde lasser mag de lasverbindingen produceren. Omdat de verbinding van de afzonderlijke buisstukken uitsluitend met het buismateriaal plaatsvindt, ontstaat een monolithisch, continu corrosiebestendig leidingsysteem.
Gewicht speelt ook een belangrijke rol in meerdrukleidingen. Betongewichten moeten permanent voorkomen dat het leidingsysteem gaat drijven, een probleem dat nog eens versterkt wordt door mogelijke vorming van gistingsgassen in de pijpleiding. Bovendien hebben de betongewichten de taak om de pijpleiding die op de bodem van het meer verzonken ligt te stabiliseren, zodat deze tientallen jaren later nog steeds op dezelfde plek zal liggen. PEER maakt gebruik van geprefabriceerde betonnen elementen die uit twee helften bestaan en rond de plastic pijpachtige ringen worden geplaatst. Vervolgens worden de helften van elke ring permanent met elkaar verbonden door roestvrijstalen schroeven. Om de buis te beschermen en extra veiligheid tegen slippen te waarborgen, wordt een schuimrubberen inzetstuk tussen de buis en het beton geklemd. Dankzij deze betonnen kragen, die om de 3 meter worden bevestigd, wordt ongeveer 50% van het drijfvermogen gecompenseerd. Als de buis later met water wordt gevuld, zal deze naar de grond zinken vanwege de betongewichten.
Dagelijks wordt ongeveer 200 strekkende meter aan gebruiksklare pijpleiding vanaf de kust het meer in geduwd. De kilometerslange drijvende pijpleidingen zouden door de wind kunnen afdrijven. PEER verankert daarom elke dag de pijpleidingen en spant ze zodoende aan. Na ongeveer twee maanden werken onder alle mogelijke weersomstandigheden, is het tijd om de 4,2 km lange drukleiding naar de bodem van het meer te laten zakken. Voordat dit proces van start kan gaan, zijn er enkele algemene voorwaarden waarmee rekening moet worden gehouden. Het is belangrijk dat de bodem van het meer in het gebied van de pijpleidingroute gedetailleerd in kaart wordt gebracht, en ook de exacte positionering aan de hand van GPS-coördinaten is van belang. Daarna kan het eigenlijke proces van laten zinken beginnen. Hiertoe wordt de drukleiding voorzichtig gevuld met meerwater aan het ene uiteinde en perslucht aan het andere uiteinde. De snelheid waarmee de pijpleiding zakt is cruciaal, aangezien een bepaalde krommingshoek van de pijpleiding niet mag worden overschreden. Het toekomstige riool doorkruist immers de hele lengte van het meer, en daarmee ook het diepste punt van 66 m. Het volledige zinkproces duurt daarom enkele uren. Nadat de pijpleiding succesvol is gezonken, wordt er een druktest van de gehele drukleiding uitgevoerd.
Het kantoor van Steinbacher + Steinbacher ZT GMBH in Thalgau heeft jarenlange ervaring in de stedelijke waterbouw en heeft al verschillende projecten met succes uitgevoerd samen met de vereniging voor waterzuivering Fuschlsee-Thalgau. Om deze reden kreeg ir. Martin Roither van het Steinbacher-kantoor de opdracht om het totaalconcept te plannen. Dit omvatte een variantenstudie, de planning, aanbesteding, en lokaal bouwtoezicht van het stroomopwaartse retentiebekken, het pompstation en de meerpijpleiding II door de Fuschlsee.
Christian Winkler is directeur van de Reinhalteverband Fuschlsee-Thalgau: “Het water van de Fuschlsee heeft de kwaliteit van drinkwater en dat moet zo blijven. De nieuwe meerdrukleiding dient als reserve en biedt ons extra veiligheid, omdat deze in noodgevallen binnen enkele minuten in gebruik kan worden genomen. In samenwerking met de heer Martin Roither (planning en bouwtoezicht) hebben we daarom ook gekozen voor een plastic pijpleiding gemaakt van AGRU’s PE 100-RC, omdat studies hebben aangetoond dat een PE-pijpleiding van deze kwaliteit tot 80 jaar kan meegaan. Zowel met de planning en levering als met de kwaliteit van de pijplijn van AGRU zijn we tevreden. Ik wil ook PEER bedanken voor de professionele en zorgvuldige installatie.”