Spoorwerken Blancefloerlaan op schema voor indiensttreding in november

Sinds maart worden de tramsporen in de middenberm van de Blancefloerlaan, tussen de Halewijnlaan en de Hugues C. Pernathlaan, heraangelegd. Een tijdelijke maatschap tussen Frateur – De Pourcq, BESIX Infra, Taveirne en Franki Foundations (lid van BESIX Group) ontfermt zich, in opdracht van De Lijn, over het 1.2 kilometer lange traject. Naast de sporen worden ook de bovenleiding en de haltes Halewijn, Sporthal en Van Cauwelaert volledig vernieuwd. “De grootste uitdaging volgt in november, wanneer in één weekend het nieuw traject in werking en gebruik wordt gesteld”, klinkt het in koor bij Frateur – De Pourcq en BESIX Infra.

De Lijn werd de voorbije jaren geconfronteerd met verzakkingen van de tramsporen in de middenberm van de Blancefloerlaan. Grondonderzoek toonde aan dat er op een bepaalde diepte veenlagen opdoken die op termijn voor verzakkingen zorgen. Daarom werd besloten om de trambaan aan de zuidelijke kant van de Blancefloerlaan volledig na te bouwen aan de noordkant. Zo werd het tramverkeer naar Linkeroever, toch wel een belangrijke ader voor De Lijn in Antwerpen , niet verstoord tijdens de werken. “Via een aanbesteding, volgens een design & build-formule, werd gezocht naar een oplossing om de dieper gelegen grondlagen te funderen om verzakkingen in de toekomst te vermijden”, vertelt Jan Gillis, technisch directeur bij Frateur – De Pourcq, dat samen met BESIX Infra, Franki Foundations en Taveirne een volledig technisch dossier indiende.

Om de stabilisatie in de veengronden te garanderen werd voor een paalmatrassensysteem gekozen. Jan Gillis: “Normaal wordt een klassieke bedding op uitgegraven tot -60 cm, met daarop nieuwe funderingslagen en tramsporen. Op de Blancefloerlaan werd bepaald om uit te graven tot 135 cm, om dan vervolgens paalfunderingen – uitgevoerd door Franki Foundations – te plaatsen, afhankelijk van waar de veenlagen zich bevinden. ❯ Die veenlagen werden vooraf in kaart gebracht. Voor de funderingen werden palen van verschillende afmetingen gebruikt, van 6 tot 10 meter, omdat we zeker wilden zijn dat we de slechte lagen volledig zouden funderen. Bovenop die paalfundering werd gekozen voor het plaatsen van paalmatrassen. Dat zijn matrassen die bestaan uit steenslag en ook drie stevige lagen geogrid, geplaatst door BESIX Infra. Vervolgens was het aan Frateur – De Pourcq om de sporen aan te leggen, inclusief de nieuwe bekabeling, bovenleiding …” De eerste spoorpanelen werden eind mei geplaatst, bijna drie maanden nadat BESIX Infra de graafwerken aanvatte. “Op 1 maart zijn we gestart”, vertelt Jeroen De Beleyr, projectleider wegen en riolering bij BESIX Infra. “De middenberm werd in eerste instantie afgegraven tussen het kruispunt Halewijn en de park & ride-zone. BESIX Infra nam in die zone het volledige grondwerk op zich. Na het uitgraven zorgden we voor een werkvloer uit mengpuin zodat Franki Foundations halfweg maart al kon starten met het plaatsen van de funderingspalen. De volledige nieuwe trambaan zal uiteindelijk steunen op die betonnen funderingspalen. In totaal spreken we over bijna 2.000 palen. Maart en april stonden hoofdzakelijk in het teken van grond- en funderingswerken. Volgend op de funderingswerken is BESIX Infra ook meteen gestart met het plaatsen van de verdeelplaten op de fundering om de krachten te verdelen en vervolgens hebben we ook de matrasfundering aangelegd, tot niveau -53 cm waar de sporenopbouw begint.”

De werken aan de nieuwe tramsporen zitten momenteel volledig op schema. Jeroen De Beleyr: “De funderingen zijn volledig aangelegd, het leggen van de sporen door Frateur – De Pourcq is volop aan de gang, wij hebben de wachtbuizen en trekputten in de bermen aangelegd en ook de opbouw van de nieuwe perrons is in uitvoering. In het eerste deel van het traject, waar de sporen al liggen, werd ook nog voor het bouwverlof de betonlaag als afwerking tussen de sporen aangelegd. Ter hoogte van de perrons is er een volledige betonverharding, maar in de middenberm werd gekozen voor een combinatie tussen beton en grindgazon.” De vier betrokken partners – BESIX Infra, Frateur – De Pourcq, Franki Foundations en Taveirne – hebben van bij het begin van de ontwerpfase nauw samengewerkt. Jan Gillis: “Iedereen is van a tot z bij het project betrokken en een goede samenwerking en duidelijke communicatie zijn cruciaal om de planning te kunnen volgen. De verschillende fasen volgen elkaar snel op en het is dan ook belangrijk dat iedereen zich aan het schema kan houden. Samen­werken is voor Frateur – De Pourcq zeer belangrijk. Niet alleen met de partners, maar ook met alle stakeholders. Bij zulke grote projecten, die toch wel een impact hebben op de omgeving, is het belangrijk om met die omgeving in contact te staan en alle betrokkenen de kans te geven om mee te denken. Een project als dit gaat veel verder dan puur spoorwerken, de hele coördinatie errond is minstens even belangrijk.”

Dat de tijdelijke maatschap als een geoliede machine werkt, heeft uiteraard te maken met de ruime ervaring die alle spelers hebben in hun domein. Jeroen De Beleyr: “BESIX Infra is van nature gespecialiseerd in rioleringswerken, gecombineerd bij wegeniswerken. Maar met funderingsspecialist Franki Foundations als lid van de BESIX Group beschikken we ook over alle nodige knowhow om projecten zoals deze feilloos uit te voeren. Cruciaal in onze werken was de verankering tussen de verdeelplaten. Dit moest zeer goed zijn. En het moest ook vooruitgaan, om de planning te kunnen aanhouden. Wat afwerking, wegenisbeton, wachtbuizen, trekputten … betreft, zijn deze werken ons verder op het lijf geschreven. Met Taveirne en Frateur De Pourcq als trouwe partners van De Lijn, kunnen we hier zeker spreken van een perfect uitgebalanceerd team.” Jan Gillis bevestigt: “Frateur – De Pourcq werkt vaak samen met De Lijn en we fungeren in dit project dan ook als besturende partij tussen TM en De Lijn. We kennen de knelpunten bij De Lijn en weten exact wat zij nodig hebben. Dat zorgt voor een zeer aangename relatie.”

De grootste uitdaging zit er volgens Frateur – De Pourcq en BESIX infra nog aan te komen: de omschakeling naar de nieuwe sporen. “In één weekend, begin november, wordt alles omgebouwd. En dat nog steeds met een focus op de minste hinder voor de nog rijdende trams. In twee dagen tijd zullen de laatste meters paalmatrassen en sporen aangelegd worden en de voeding van de bovenleiding omgeschakeld worden. Het zal dus zeker een spannend weekend worden. Volgens de planning zal de tram vanaf 2 november op de nieuwe sporen rijden en halfweg 2022 wordt verwacht dat ook alle omgevingswerken, zoals het afbreken van de oude sporen en het integreren van het nodige groen, afgerond zijn”, besluit Jan Gillis.