Bouwsector klaar om centra en kernen drastisch te vergroenen

De gouverneur van Limburg, Herman Reynders, heeft onlangs het plan gelanceerd om de komende jaren in centra van steden en gemeenten duizenden bomen extra te planten. Recente hittegolven maken van meer groen in kernen een prioriteit om de leefbaarheid er te vrijwaren. Bij het aanpakken van de klimaatverandering zijn verkoelingseilanden en goed waterbeheer onontbeerlijk. 

De bouw beschikt al langer over de knowhow om groenblauwe dooradering in kernen te verwezenlijken. Zo heeft de Vlaamse Confederatie Bouw de laatste jaren de vereniging van groenwerkers in haar rangen met expertise in natuurtechnische ingrepen en groenaanleg. Groenvoorzieningen en waterbeheer zijn immers steeds vaker een vereiste van bij de ontwerpfase van nieuwe projecten en infrastructuurwerken. 

Wateroverlast en aanhoudende hitte. Beiden benadrukken de urgentie van meer bomen, groen en aangepaste bouwtechnieken. Bij aanhoudende hitte die leidt tot hitte-eilandeffecten zijn het planten van bomen en natuurtechnische ingrepen zeer nuttig om de leefbaarheid van centra te vrijwaren. Blauwgroene dooradering met waterpartijen, groendaken en -gevels, terrastuinen, stadsparkjes… nemen nog in belang toe bij verdere verdichting. Kleinere woonoppervlaktes vergen immers kwaliteitsvolle openbare ruimte met voldoende groenvoorziening en bomen. Zoals de Limburgse gouverneur beklemtoont, is een inhaalbeweging in kernen hoognodig. 

Daarnaast kunnen (watergevoelige) kernen niet zonder waterrobuuste bouwtechnieken zoals het ontzegelen van pleinen, voetpaden en plantbakken langs straten die fungeren als rain gardens, groendaken en inflitratieputten die beiden regenval tijdelijk kunnen bufferen, opvangbekkens… Telkens zijn doorlaatbaarheid en vertraagde insijpeling het devies. 

Specialiseren in groenvoorziening 

Bij grote projecten zijn bouwbedrijven reeds tijdens de ontwerpfase actief betrokken om de technische uitwerking van de water- en groen­elementen zoals het aanplanten van bomen te waarborgen. Niet alleen zet de Vlaamse Confederatie Bouw al geruime tijd in op de uitbouw van een kenniscentrum om de toepassingen van ecologische en natuurtechnische materialen en handelingen in de bouw te stimuleren. Ook heeft zij intussen een gespecialiseerde vereniging van groenwerkers in haar rangen die aannemers verzamelt met expertise in allerhande groenvoorzieningen tot gevel- en dakgroen. 

Aanhoudende droogte 

De extreme droogte in de zomer van vorig jaar heeft heel wat schade berokkend aan planten en bomen die toen aangeplant werden. Die ervaring maakt het voor aannemers van goed omschreven bestekken een must om niet alleen extreme weersomstandigheden in rekening te brengen, maar ook de ondergrond en de keuze van beplanting als belangrijke aandachtspunten naar voren te schuiven. 

Dat voortschrijdend inzicht leert dat aanhoudende droogte een zeer negatieve impact kan hebben op het goed afleveren van groenaanleg en op het kostenplaatje voor de groenaannemer. De vele heraanplantingen vanwege het afsterven van jonge plantjes en de uitgebreide watergiften die in veel gemeenten enkel ’s nachts kunnen uitgevoerd worden, stuwen de kosten voor groenwerkers immers aanzienlijk de hoogte in. Aangezien hittegolven steeds vaker blijken voor te komen, dienen bestekken er gedetailleerd op in te spelen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om een vergoeding voor de extra watergiften door groenaannemers vanwege aanhoudende droogte, maar ook de aanpassing van de garantieperiode met het oog op de normale groei van jonge bomen enzoverder.