Nieuwe ‘oude’ tegels voor dakterrassen van het iconische Royale Belge

Het voormalige hoofdkantoor van Royale Belge valt onmiddellijk op door zijn vorm en kleur. Een krachtig kruis met gebronzeerde ramen. Dit typerende gebouw uit de jaren zeventig onderging ondertussen een flinke verandering: van kantorencomplex tot multifunctionele site met onder andere een hotel, een wellnesscentrum en conferentieruimtes. Maar de geschiedenis en identiteit van dit icoon blijven overeind. Daarom ontwikkelde Ebema nieuwe terrastegels in de geest van het originele ontwerp.

Langs de Vorstlaan in Watermaal-Bosvoorde springt het vroegere hoofdkantoor van de Belgische verzekeraar Royale Belge meteen in het oog. Het functionalistische gebouw van het Frans-Belgische architectenduo Pierre Dufau en René Stapels valt op door zijn kruisvormige ontwerp, gevel in cortenstaal en bronskleurige ramen. Het is een toonbeeld van luxueuze bedrijfsarchitectuur uit het begin van de jaren zeventig. Bij het gebouw hoort een royaal park van acht hectare dat grenst aan het Zoniënwoud. Na enkele jaren leegstand renoveerden CORES Development, Urbicoon, Foresite en Ape het tot een multifunctionele locatie voor werk en ontspanning. 

“Het gebouw en de tuin zijn sinds 2019 beschermd erfgoed van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest”, vertelt Karel Lindemans, senior architect bij DDS+. “Daardoor blijven de identiteit en de typerende uitstraling behouden. De vier grote dakterrassen en de balkons op de hogere verdiepingen krijgen opnieuw hun frisrode kleur dankzij maatwerktegels van Ebema_LivingCity. De grote gebronzeerde ramen van het originele ontwerp geven de hotelgasten en kantoormedewerkers een prachtig zicht op het park. Glasbedrijf AGC ontwikkelde hiervoor nieuw glas, gebronzeerd vanbuiten maar mooi doorzichtig vanbinnen. Ook de inkomhal blijft imponeren met haar statige marmeren zuilen en plafondhoge kunstwerk van zo’n 800 m².”

De dakterrassen en de balkons zijn samen goed voor 5.405 m² tegels. “De originele rode tegels waren na een halve eeuw natuurlijk flink verkleurd en verweerd”, gaat Karel Lindemans verder. “Hergebruiken ging niet meer, vandaar de initiële denkpiste om ze te vervangen door nieuwe exemplaren van dezelfde tegel. Maar ondertussen is hun productie in Europa stopgezet. Bovendien zijn de originele tegels erg zwaar, tot 300 kilogram per stuk. En duur. Daarom zochten we vervolgens een budgettair haalbaar alternatief dat zoveel mogelijk lijkt op de originele vloer. Maar dat tegelijk werkbaarder en lichter is, zodat we ook beter kunnen isoleren. Want hoogrendements-isolatie kan niet zoveel gewicht dragen. Samen met het CustomConcrete-team van Ebema vonden we de juiste oplossing.”

“We starten het liefst met een goed gesprek in ons CreativeLab”, vertelt Frank Gendera, concrete engineer bij Ebema. “We luisteren, tonen stalen en wandelen langs onze granulatenmuur. Samen met architect Karel Lindemans legden we onze stalen en granulaten langs de oude tegels om de kleur en structuur zo goed mogelijk te benaderen. Met die resultaten maakten we verschillende nieuwe stalen op maat. Hij koos de effen rode kleur op basis van rode graniet en rode porfier met hier en daar een wit puntje kwarts. We gaven het de toepasselijke naam Royal Red/596. Neemt de klant de tijd om samen met ons na te denken in het Ebema_CreativeLab? Dan vindt meer dan 70% van hen de juiste oplossing in beton. Dat is een hele efficiënte en fijne manier van werken”, glimlacht Frank Gendera.

“De typerende grove, uitgewassen structuur krijgen we door een gewassen deklaag. We persen de tegel en behandelen het oppervlak vervolgens met water onder hoge druk. Zo halen we het bovenste laagje weg en krijgt de tegel een iets grovere textuur en worden het rode graniet, rode porfier en witte kwarts zichtbaar. Tegenwoordig zijn vloertegels minder grof afgewerkt dan vijftig jaar geleden. De oppervlaktestructuur en de korrel zijn kleiner en fijner. De terrassen en balkons krijgen dus een eigentijdse afwerking, maar ademen nog altijd het ontwerp van de architecten Dufau en Stapels.”

“De terrassen vallen op door hun rode kleur, maar ook door het bijzondere legpatroon met twee verschillende tegelformaten. Een van die twee formaten konden we niet in één geheel produceren. Maar wel opnieuw creëren door drie kleinere tegels zonder voeg tegen elkaar te plaatsen. Met daarrond wél een duidelijke voeg. Die nieuwe tegels hebben dus geen afstandsvlakken en worden koud tegen elkaar geplaatst. Dat geeft hetzelfde voegenbeeld als voorheen en is esthetisch belangrijk omdat de voegen aansluiten bij het raster van de ramen. Alle tegels steunen op dragers met uitvulrubbers. Zo ligt alles waterpas zonder extra funderingsgewicht. Ploegen van twee personen leggen ze met een handklem aan een tempo van 50 vierkante meter per dag per ploeg. Het is een erg precies werkje. De architect controleerde onder andere of de 10 millimeter brede voeg mooi recht lag. Gelukkig wel”, lacht Frank Gendera.