Gres, de natuurlijke keuze voor de circulaire en financiële uitdagingen in de riolering

De demografische evolutie zorgt ervoor dat zowel de beschikbaarheid van grondstoffen als de afvalproblematiek steeds sterker onder druk komen te staan. We moeten er met zijn allen voor zorgen dat we zowel afval als het continu terug aanwenden van nieuwe grondstoffen zoveel mogelijk vermijden. Dit zorgt ervoor dat het circulair denken in een stroomversnelling raakt. Ook de rioleringssector ontsnapt daar niet aan.

Naast het feit dat gresbuizen de meest performante rioolbuizen zijn met de langst bewezen levensduur, beantwoorden zij ook het best aan deze circulaire uitdagingen. En dit zowel tijdens de productie als het hergebruik en de mogelijke verwerking ervan aan het eind van hun levensduur.

Door als grondstof enkel 100 % minerale, natuurlijke grondstoffen te gebruiken -namelijk klei, chamotte (reeds gerecycleerd keramisch materiaal) en water – hebben de gresmaterialen nagenoeg geen impact op het milieu. Gresbuizen bevatten immers ook geen schadelijke chemische additieven. Het aandeel chamotte in gresmaterialen bedraagt tussen 30 % en 50 %. Dit is een aanzienlijk hoger aandeel dan bijvoorbeeld bij kunststofbuizen, waar het aandeel ‘recycled content’ maximaal een handvol procenten uitmaakt.

Omdat de uitval uit de eigen productie die ‘gechamotteerd’ (vermalen) wordt niet volstaat om aan de vraag naar chamotte tijdens de productie te voldoen, koopt Steinzeug-Keramo extern chamotte aan. “We acteren bijgevolg als recycling plant voor andere keramische industrieën. Zo komt extern keramisch materiaal in een hoogwaardige rioleringsbuis terecht in plaats van op de afvalberg”; klinkt het. Een bijkomend zeer belangrijk element: het recyclage proces is zeer eenvoudig en weinig milieubelastend. De gebakken klei wordt immers simpelweg terug vermalen, zonder bijkomende hoog-energetische of
milieuonvriendelijke chemische processen.

Gres kan na de gebruiksduur makkelijk ter plaatse gebroken en hergebruikt worden of zelfs teruggegeven worden aan de ondergrond.

Hergebruik na einde levensduur

Ook bij de opbraak van de keramische buizen aan het einde van hun levensduur kan het materiaal zeer eenvoudig en zelfs ter plekke op de bouwwerf hergebruikt of gerecycleerd worden. De meeste aannemers hebben steeds een mobiele breekinstallatie voor steenachtige materialen in de omgeving waar ze het meest actief zijn. Doordat de materialen niet gesorteerd en gezuiverd van aarde en andere verontreinigingen moeten worden, noch naar gespecialiseerde recyclingcentra vervoerd moeten worden, blijft zelfs na het beëindigen van de toepassing als rioolbuis de CO2-voetafdruk en ecologische impact zeer beperkt. Het materiaal kan, na het ter plaatse te vermalen, opnieuw nuttig ingezet worden als nieuwe toepassing, bijvoorbeeld als onderfundering voor de heraanleg van de nieuwe weg.

Kostrpijs en rendement

Naast het steeds toenemende belang van de ecologische pijler in de rioleringssector, zijn er ook nog twee andere factoren die belangrijk zijn voor het voeren van een goed beleid: plaatsingsrendement en de kost van aanleg. In tegenstelling tot wat in de tendentieuze recente berichtgeving op basis van niet-representatieve publicaties  van de kunstofsector over de traditionele materialen beweerd wordt, toont eigen marktonderzoek aan dat de doorlooptijd en kostprijs van een project met gres vrijwel gelijk is aan die van kunststofmaterialen.

“Op basis van concrete, door aannemers aan ons verstrekte gegevens van reële en dus representatieve Vlaamse werven, blijkt dat de meerkost van gres beperkt blijft tot maximum 3% voor een project”, klinkt het bij Steinzeug-Keramo. En dat heeft verschillende redenen. Het beperkt aandeel van de buizen materiaalkost in het geheel van een project is relatief klein, het prijsverschil tussen die materialen is daar dan nog eens een fractie van. Bovendien worden voor het plaatsen van kunststofbuizen heel wat specifieke maatregelen opgelegd, zoals ovalisatiemetingen en lengteprofielmetingen, om tot een aanvaardbaar resultaat te komen. Dit heeft een negatieve invloed op het plaatsingsrendement en de daarmee samenhangende plaatsingskost. En dit niet alleen door de metingen, maar vooral door de daaraan verbonden manier van plaatsen en verdichten en de verhoogde zorg en aandacht die daaraan geschonken moeten worden. De totale doorlooptijd van een project met gres is gemiddeld dan ook slechts 2 % langer in vergelijking met soepele materialen.

Deze minieme verschillen in kost en rendement wordt echter gecompenseerd door de langere potentiële afschrijftermijnen van gres rioleringssystemen (> 100 jaar). Bovendien levert gres voor een rioolbeheerder heel wat voordelen op wat betreft performantie en asset management, zoals de onderhoudsvriendelijkheid, renoveerbaarheid en kosten gelinkt aan opbraak en afvalverwerking na de gebruiksduur. Dit alles in acht genomen is het duidelijk dat gres de meest kostenefficiënte oplossing is en blijft voor een vuilwaterriolering.