Bouw tweede bouwkuip voor stormvloedkering in Nieuwpoort bereikt eindfase

De stormvloedkering zal de noodzakelijke bescherming bieden aan de haven, de stad Nieuwpoort en haar hinterland. In een tijdelijke maatschappij nemen Jan De Nul Group en Herbosch-Kiere het indrukwekkende project bij de horens. Nadat in een eerdere fase al de bouwkuip op linkeroever werd gerealiseerd, heeft ook de bouwkuip op rechteroever nu een eindfase bereikt. “Het ontwerp en de plannen, de beschoeiingen, de funderingen, en de betonwerken worden allemaal uitgevoerd met eigen middelen en eigen knowhow”, klinkt het trots.

Om de kust en het hinterland te beschermen tegen zware stormvloeden keurde de Vlaamse Regering in 2011 het Masterplan Kustveiligheid goed. Stormvloeden vormen immers één van de belangrijkste natuurlijke bedreigingen in de Noordzeeregio. De kusthavens zijn vandaag het meest bedreigd met overstromingsgevaar in geval van zwaar stormweer. Ook Nieuwpoort en haar hinterland zijn niet voorbereid op de hoge waterstanden die met zware stormen gepaard gaan. Om Nieuwpoort en omgeving te beschermen stelt het Masterplan de noodzaak voor de bouw van een stormvloedkering op de monding van de IJzer voorop. Na grondige studies en een architecturaal ontwerp werd gekozen voor een horizontale sectorschuif met een doorvaartbreedte van 38 m.

Voor het project in Nieuwpoort werd de TM Herbosch-Kiere/Jan De Nul opgericht. Deze bouwt in opdracht van het agentschap MDK (Maritieme Dienstverlening en Kust) van de Vlaamse overheid een beweegbare stormvloedkering – beweegbare keringen in waterwegen, riviermondingen en zeearmen die in geval van extreem hoogwater sluiten – op de monding van de IJzer. De kering in Nieuwpoort is een beweegbare stalen constructie die in ‘parkeerstand’ verdiept ligt in een betonnen drempel op de bodem van de IJzer. Wanneer er een stormvloed voorspeld wordt kan de kering 90° gedraaid worden. Deze roteert rond twee gietstalen assen die aan beide landhoofden zijn verankerd. Voor het onderhoud kan deze nog eens 90° extra draaien, dus 180° in totaal. Zo wordt de goede werking ervan steeds gegarandeerd.

Vandaag is de bouwkuip op rechteroever klaar om het landhoofd in op te bouwen. 53 stalen buispalen en evenveel damplanken zorgen ervoor dat de arbeiders in het droge kunnen werken. In de kuip zijn nog eens 42 buispalen geheid als fundering voor het landhoofd. Het onderwaterbeton werd gestort, de bouwkuip werd droog gezet en in de paasvakantie werd de wapening voor de vloerplaat geplaatst. De aanvoer van alle materialen gebeurde zoveel mogelijk buiten de diensturen van het veer. “De bouwkuip op rechteroever is eigenlijk een exacte kopie in spiegelbeeld van de bouwkuip op linkeroever”, vertelt Arnold Feys, projectleider bij Jan De Nul Group. “Door de kennis en ervaring van de werken op linkeroever hebben we de uitvoeringsmethode kunnen optimaliseren.”

Als alles volgens planning verloopt, worden in de loop van juni de torenkranen geplaatst om te starten met het bekistingswerk van het landhoofd op rechteroever. “Het landhoofd op linkeroever is reeds klaar, op de dakplaat na”, licht Koen Ameye, hoofdwerfleider bij Herbosch-Kiere, toe. “Als ook het landhoofd op rechteroever klaar is, wordt de drempel – de verbinding tussen beide landhoofden – gerealiseerd. De drempel is een betonnen constructie die we tot onder het bodempeil van de ijzer laten zakken. De constructie wordt volgens de planning in het voorjaar van 2022 gemaakt op een afzinkponton op het terrein van Herbosch-Kiere. Nadat de drempel op een ponton naar Oostende is gevaren, neemt de hijskraan het over om de drempel naar de juiste locatie in Nieuwpoort te verplaatsen.”

In een latere fase, in 2023 en 2024, wordt alles op het vlak van elektromechanica, hydraulica en staal geïntegreerd. Voor de start van het totale project moeten we intussen al ruim drie jaar terug in de tijd. Arnold Feys: “Over het algemeen zijn we zeker tevreden over hoe dit project vordert. We hadden al verder kunnen staan, maar er zijn uiteraard altijd onvoorziene omstandigheden waar we geen vat op hebben. Zo zijn we bijvoorbeeld heel erg weersafhankelijk. De locatie is zeer windgevoelig en bij stevige deining en hoge golven kunnen we geen heiwerken uitvoeren of slib afvoeren. Ook bij het uitgraven van de bouwkuip kwamen we onvoorziene dingen tegen in de grond. Dat zijn allemaal zaken die we niet in de hand hebben, maar uiteindelijk heeft dit zeker niet voor grote problemen gezorgd. Ook omdat we organisatorisch kunnen bijsturen. We hebben wel gevraagd om komende zomer tijdens het bouwverlof te blijven verwerken. De plaatsingsdatum van de drempel, in mei 2022, is namelijk een cruciale datum omdat de voorbereidingswerken in de vaargeul voor de nodige hinder voor de scheepvaart zullen zorgen.”

Voor zowel Jan De Nul als Herbosch-Kiere, twee ervaren spelers in het vak, past deze opmerkelijke opdracht perfect binnen hun kraam. “Maar dat betekent niet dat we niet voor uitdagingen komen te staan”, vertelt Koen Ameye. “Er zijn behoorlijk wat bijzondere technieken die worden toegepast, zoals het onder water afbranden van buizen. Ook de heiwerken waren allesbehalve alledaags omwille van de locatie, in combinatie met moeilijke weersomstandigheden. Veder komt er ook heel veel specifiek duikwerk aan te pas.” Arnold Feys bevestigt en benadrukt het unieke karakter van het project. “Voor België is deze stormvloedkering een absolute primeur.       

In Europa zijn er maar enkele van dit soort keringen te vinden. Ook de omvang van de landhoofden en de grote diepte maken het zeer specifiek. Net als de elektromechanica en de plaatsing van de grote stalen klep in een latere fase. Als we puur kijken naar grootorde en het financiële plaatje, dan hebben we al grotere opdrachten afgewerkt, maar op technisch vlak is dit zeker een opmerkelijk project.”

De beweegbare stalen kering is een constructie die om een horizontale as roteert. De kering ligt in parkeerstand verdiept in een betonnen drempel op de bodem van de IJzer en roteert tussen twee gietstalen assen die verankerd zijn in een betonnen landhoofd. Deze twee landhoofden zijn dus verbonden met de oevers van de IJzer. Bij een voorspelde stormvloed of voor een proefsluiting wordt de kering 90 graden geroteerd naar de kerende positie. Voor onderhoud kan de kering naar de onderhoudspositie van 180 graden geroteerd worden. In de drie standen – parkeren, keren en onderhoud – kan de stormvloedkering vergrendeld en ontgrendeld worden met behulp van een afstandsbediening.

Aan beide zijden wordt de stormvloedkering voorzien van een bewegingsmechanisme zodat in één ononderbroken beweging van parkeerstand tot kerende stand of onderhoudsstand geroteerd kan worden. De capaciteit van het mechanisme is voldoende groot om, zelfs indien maar één van beide mechanismen in werking is, de kering nog steeds bij elke mogelijke waterstand van parkeerstand naar de kerende positie te roteren. “Zowel Herbosch-Kiere als Jan De Nul hebben zeer veel ervaring op het vlak van waterwerken en heiwerken. We vullen elkaar prima aan en niet onbelangrijk: we beschikken naast ervaring ook over voldoende materieel en manschappen”, vertelt Koen Ameye, die wordt bijgestaan door Arnold Feys: “Een grote troef is dat we alle kennis in huis hebben, van de civiele werken tot de meest complexe mechanica en hydraulica. Voor ieder onderdeel kunnen we een beroep doen op onze eigen specialisten. We voeren dit project uit met onze eigen knowhow en dat is ook voor de opdrachtgever een grote meerwaarde.”