Gekalibreerde dynamometrische ringen voor nauwkeurigere prestaties op het terrein

Met de dienst metrologie biedt certificatie-organisme BE-CERT vzw deskundige ondersteuning bij het beheer van technische uitrusting. Op vraag van de klant voert BE-CERT vzw periodieke of occasionele controles uit met het oog op de kalibratie, de verificatie en het nazicht van het materiaal. Een belangrijk onderdeel van de dienst betreft de kalibratie van dynamometrische ringen. “Het grote belang van een perfect gekalibreerd meettoestel wordt nog te vaak onderschat”, benadrukt Koen Derboven, head of metrology bij BE-CERT vzw.

Bouwbedrijven met laboratoria of ondernemingen in de industriesector kunnen steeds bij BE-CERT vzw aankloppen voor een technisch controlebezoek. Tijdens zo’n controlebezoek worden onder andere drukpersen, weegschalen, droogovens en zeven gekalibreerd, worden de vochtigheid en temperatuur geverifieerd en worden eveneens andere toestellen aan de hand van gekalibreerd materiaal gecontroleerd. Dankzij de interventie van ervaren techniekers krijgt de klant, op basis van een verslag, een stand van zaken van de nauwkeurigheid en de precisie van zijn meettoestellen. Een snelle en efficiënte ingreep in situ, zowel in België als in het buitenland, of in het laboratorium van BE-CERT vzw zelf zorgt ervoor dat de stilstand eerder beperkt blijft. Koen Derboven: “Door metingen uit te voeren herleiden wij alle resultaten naar een internationale standaard. Wij gaan langs bij klanten om de toestellen die zij gebruiken voor het uitvoeren van proeven te controleren en vervolgens de resultaten te herleiden naar deze (inter)nationale standaarden.” 

BE-CERT is BELAC-geaccrediteerd (510-CAL en 510-TEST) voor de uitvoering van kalibraties. Koen Derboven: “Zo beschikt de klant over een garantie dat al onze procedures en toestellen correct gebruikt worden en voldoen aan alle normen om dat te kunnen verzekeren. Een voorbeeld: een weegschaal in een labo beantwoordt aan de van toepassing zijnde norm als wij deze gekalibreerd hebben en de meting hebben herleid naar de internationale standaard. Zo doen we dat voor verschillende soorten toestellen.”

De grootste link die de dienst metrologie met grond-, weg- en waterbouw heeft, is de kalibratie van dynanometrische ringen, onderdeel van het toestel dat op de werf gebruikt wordt om de verdichtingsgraad van de grond te meten met het oog op het plaatsen van funderingen. Koen Derboven: “Een dynamometrische ring is eigenlijk een metalen ring met een kleine geïntegreerde vervormingsmeter. Die ring wordt in een frame achteraan de vrachtwagen ingebouwd, met daaronder een plaat van een bepaalde diameter. Vervolgens wordt de vrachtwagen tijdens de meting gebruikt als tegengewicht om de in het standaardbestek 250 opgelegde lasten op de plaat over te brengen. Doordat wij die dynamometrische ring kalibreren, wordt een bepaalde kracht gekoppeld aan een bepaalde vervorming van de ring, gemeten door de geïntegreerde vervormingsmeter. Met andere woorden: de kracht die op het plaat moet komen herleiden wij naar het aantal millimeter vervorming van de ring.”

Een correct gekalibreerd toestel zorgt voor juiste metingen, correct uitgevoerde werken en dus ook veel minder onaangename verrassingen en eventuele herstelkosten achteraf. En daarmee wordt ook meteen het belang van de kalibratie en de controle aangestipt. Koen Derboven: “Op dit moment worden nog steeds veel niet-gekalibreerde toestellen gebruikt. De aannemer gaat ervan uit dat het toestel perfect afgesteld blijft werken na aankoop, maar dat is en blijkt in de realiteit zeker niet altijd het geval. We kunnen niet uitsluiten dat een aantal verzakkingen in ons wegdek of rioleringen te wijten zijn aan het uitvoeren van metingen met een niet-gekalibreerd toestel. Als de basismeting al niet correct is, dan klopt ook de volledige opbouw niet.”

Toch ziet Koen Derboven over de lange lijn een positieve evolutie. “Ik zit al 25 jaar in het vak en merk zeker een groeiende interesse en aandacht voor dergelijke controles. Maar het kan nog altijd beter natuurlijk. Het is belangrijk om mensen uit de sector te sensibiliseren en duidelijk te maken wat de soms grote gevolgen kunnen zijn van zeer kleine meetfouten. Zo staat in het standaardbestek 250 wel  goed uitgelegd hoe je het toestel moet gebruiken, maar een controle of kalibratie is nog steeds niet verplicht. Als enige BELAC-geaccrediteerde instantie voor dynamometrische ringen, wil BE-CERT vzw hier uiteraard een voortrekkersrol in spelen”, besluit Koen Derboven.