Onderzoek naar netwerk van slimme particuliere waterputten

Het was dit voorjaar prominent in de media: er dreigt, opnieuw, een watertekort in Vlaanderen en het zal er in de toekomst niet op verbeteren. Tegen de zomer van 2020 wil Vlaanderen een afschakelplan voor water klaar hebben. Slim omgaan met water is dus meer dan ooit de boodschap als we op termijn nog water uit de kraan willen. Aquafin onderzoekt of het slim inzetten van de anderhalf miljoen privéwaterputten in Vlaanderen het evenwicht tussen periodes met te veel en periodes met te weinig water kan herstellen.

Aquafin zet al langer in op hergebruik en infiltratie, onder meer met hemelwaterplannen en ‘Operatie perforatie’ (zie kaderstuk). Maar ze zitten bij de waterzuiveraar niet stil en blijven innovatief nadenken over slim omgaan met water. Samen met de gemeentebesturen probeert Aquafin de burgers er al enige tijd van te overtuigen om regenwaterinfiltratiesystemen te voorzien op hun privéterreinen. Een nieuwe ontwikkeling in die strategie is die van ‘slimme regenwaterputten’. “Denk aan een systeem waarbij de burgers hun regenwaterput ter beschikking stellen. We rusten daarbij de regenwaterputten uit met sensoren. Zo kunnen we de waterstand meten en, indien nodig, die voorraad aanspreken”, verduidelijkt Danny Baeten, directeur business development & innovatie bij Aquafin.

Aquafin onderzoekt of het slim inzetten van de anderhalf miljoen privéwaterputten in Vlaanderen het evenwicht tussen periodes met te veel en periodes met te weinig water kan herstellen.

Danny Baeten: “Dat gigantische netwerk van hemelwaterputten in Vlaanderen vormt immers een enorm buffer- en voorraadsysteem, waarmee we periodes met zware regenval en droogte beter kunnen overbruggen. We onderzoeken nu de leefbaarheid van dit concept. We analyseren hoe groot de gezamenlijke watercapaciteit is van alle regenwaterputten in Vlaanderen: we vermoeden dat die op meer dan 15 miljoen m³ water zal liggen. Daarna bekijken we welke sturingsmogelijkheden nodig zijn om daar een slim netwerk van te maken.”

Optimaal inzetten van capaciteit

De meeste privéwaterputten staan bijna het hele jaar vol. Die capaciteit kan wellicht slimmer en duurzamer ingezet worden en wel voor de hele gemeenschap. Dat is het idee achter de slimme waterputten. Het systeem heeft twee functies: enkele dagen voordat er zware regen wordt voorspeld, worden de regenwaterputten, al dan niet gedeeltelijk, leeggelaten, zodat het water kan infiltreren. Zo ontstaat er in de lege putten een buffernetwerk voor de opvang van het voorspelde regenwater. Daarnaast kan bij langdurige droogte de inhoud van de putten gestuurd worden om piekafnames van het drinkwaternet te vermijden.

Bij langdurige droogte kan de inhoud van de putten gestuurd worden om piekafnames van het drinkwaternet te vermijden.

Belangrijk voor de eigenaars is uiteraard dat er geen waternadeel ontstaat. Danny Baeten stelt gerust: “Een slim weerradarsysteem dat voorspelt waar en hoeveel het morgen of overmorgen zal regenen, is daarbij cruciaal. Dat koppelen we dan aan het verbruikspatroon op straatniveau, of zelfs van elke particulier. We gaan niet meer water wegpompen dan nodig is om te vermijden dat burgers bij droogte plots meer leidingwater gaan gebruiken, omdat we hun put leeggepompt hebben.”

De toekomst?

“Het is zeker niet ondenkbaar dat eigenaars voor het gebruik van privéwaterputten een bepaalde vergoeding zullen ontvangen”, besluit Danny Baeten. “We zouden de putten kunnen  leasen, zodat we ze collectief kunnen beheren. Maar het is nog te vroeg om hier al iets definitiefs over te vertellen. Het idee zit nog in de conceptfase. De komende maanden zal duidelijker worden welke richting we hiermee uitgaan.”