Sanering Ford-Terreinen, Genk | Grootschalige sanering Ford-site nauwgezet opgevolgd

Na maanden van intensieve voorbereiding en onderzoeken startte in februari de bodemsanering op de voormalige Ford-site in Genk. “Binnen een THV staan ABO Group en Tractebel in voor de coördinatie & milieukundige opvolging van de bodemsaneringswerken”, vertelt business manager Jan De Vos van ABO Group.

De sanering vindt plaats op de terreinen van de voormalige Ford-fabriek, waar tussen 1964 en 2014 in totaal meer dan 14 miljoen wagens werden geassembleerd. Er zijn 5 verontreinigingskernen op de site waarvoor een bodemsaneringsproject werd opgemaakt. Verder is er ook onderzoek lopende om de meest aangewezen saneringsaanpak van de verontreinigingspluim in het grondwater te selecteren. De totale kost voor afbraak en sanering wordt op meer dan 15 miljoen euro geraamd. De doelstelling van het volledig project is om de voormalige Ford site te herontwikkelen tot een bedrijventerrein met nieuwe activiteiten. Hiervoor is een saneringsoperatie noodzakelijk, bestaande uit het slopen van bestaande bedrijfsgebouwen en infrastructuur, asbestverwijdering, het oordeelkundig hergebruiken en verwijderen van alle materialen en afvalstoffen die vrijkomen en het uitvoeren van bodemsanering.

Wat de herontwikkeling van de Ford-terreinen betreft, legde Tractebel al een hele weg af. “Tractebel was onder meer betrokken bij de nota betreffende de herontwikkeling van de Ford-site in 2014”, vertelt product manager Michael Borremans. “In deze nota wordt het bredere kader van de herontwikkeling beschreven met onder andere aandacht voor de omgevings- en technische factoren zoals het masterplan, inclusief 3D-model. Er werden eveneens een marktbevraging en haalbaarheidsstudie betreffende de bodemsanering uitgevoerd (2016) en Tractebel was ook betrokken bij de sloop van de C-hal en alle gebouwen van de middenstraat (2018).”

Uiteindelijk werd een ontgraving van de kernzones als meest aangewezen saneringstechniek geselecteerd.

THV

Voor de begeleiding van de bodemsaneringswerken (2018-2020) werd de THV Tractebel/ABO opgericht. Michael Borremans: “Project management, ontwerp van de bodemsaneringsmaatregelen en opstellen van de bodemsaneringsprojecten voor de kernzones behoren allemaal tot het takenpakket van de THV. Net als de sloop van een gedeelte van de B-hal, de G-hal en de infrastructuur van de middenstraat, inclusief ontwerp, technische bepalingen en meetstaat, opvolging van de werken en verder onderzoek naar de omvang en de sanering van de pluimzones.”

Zowel ABO als Tractebel zijn ervaren bodemsaneringsdeskundigen die zelfstandig kunnen instaan voor het ontwerp en coördineren van complexe bodemsaneringen. Voor de Ford site werd er echter besloten dat een meerwaarde kon gecreëerd worden door de krachten te bundelen. De terrein-specifieke voorkennis van Tractebel in combinatie met ABO’s ervaring in de begeleiding van uitzonderlijk grote saneringswerken resulteert in een team dat bijzonder geschikt is voor de uitvoering van dit project.

5 kernzones

In totaal zullen er 5 kernzones, dit zijn de sterkst verontreinigde zones die samenvallen met de locatie waar de bodemverontreinigingen ontstaan zijn, gesaneerd worden. “Een eerste stap in het bodemsaneringsproces was het in kaart brengen van de verontreiniging”, legt Jan De Vos uit. Vervolgens wordt de concrete aanpak bepaald en moeten omvang, dieptes, technieken… op elkaar afgestemd worden. Na het afronden van het ontwerp is het aan ons om de uitvoering op te volgen en te coördineren. Zodat alles op een correcte manier gebeurt met aandacht voor de milieutechnische randvoorwaarden.”

En die uitvoering van de bodemsaneringswerken is momenteel in volle gang. Jan De Vos: “Parallel met de begeleiding en coördinatie, werken we ook aan een haalbaarheidsonderzoek voor de sanering van het grondwater. Momenteel zijn de kernsaneringen in uitvoering, maar op de site is ook veel verontreinigd grondwater aanwezig. En die sanering is nog complexer. Screenen van alle beschikbare data, bijkomende onderzoeken en labotesten, fluxmetingen, DNA-onderzoek… Allemaal om oplossingen te vinden voor de grondwaterproblematiek. De aangewezen techniek wordt uiteindelijk eerst op kleine schaal toegepast als pilootproef. De kans bestaat dat deze testen al in het voorjaar van 2020 kunnen plaatsvinden.”

In totaal zullen er 5 kernzones, dit zijn de sterkst verontreinigde zones die samenvallen met de locatie
waar de bodemverontreinigingen.ontstaan zijn, gesaneerd worden.

Voorbereiding

Het in kaart brengen van de vijf kernzones en het bepalen van juiste saneringsmethodes is een werk van lange adem. Uiteindelijk werd een ontgraving van de kernzones als meest aangewezen saneringstechniek geselecteerd. “Het vergt veel onderzoek om te bepalen welke gronden afgevoerd en welke hergebruikt moeten worden”, aldus Jan De Vos. “Een verontreinigingsvlek is niet mooi afgelijnd. Soms heb je een gezonde toplaag, maar een zwaar verontreinigde grond op diepte. Het milieu is uiteraard de rode draad in zo’n verhaal, maar ook het financiële aspect speelt mee. Onnodig grondverzet moet vermeden worden. Naast de afvoer moet ook de aanvoer van materialen en gronden nauwkeurig gecontroleerd worden. Er komt heel wat bij kijken.”

Een goeie voorbereiding is het halve werk, maar onvoorziene omstandigheden kunnen altijd opduiken. Jan De Vos: “We moeten dus ook proactief kunnen optreden. We voeren metingen, boringen en analyses uit, maar dat blijven lokale toetsen. We kunnen niet in iedere vierkante meter grond kijken, maar we kunnen zoveel mogelijk onzekerheden uitsluiten. Voorlopig zijn we nog geen onverwachte obstakels tegengekomen.” Michael Borremans bevestigt: “Gezien de grondige voorbereiding van de bodemsaneringswerken en de sloopwerken, lijken momenteel planning en budget onder controle. Er zijn geen ernstige complicaties te verwachten. Voor Tractebel stopt het verhaal ook niet na de sanering. We blijven nauw betrokken bij het ontwerp en het bestek inzake de ontwikkeling van een nieuw bedrijventerrein ter hoogte van de voormalige middenstraat. En verder zijn we ook bezig met het uitwerken van een masterplan inzake groene energie en logistieke mobiliteit voor volledige site.”

Ook voor ABO gaat de betrokkenheid op de site verder dan enkel het bodemsaneringsverhaal. “Als multidisciplinair studiebureau bieden wij in het kader van herontwikkeling van brownfield dossiers een ruime dienstverlening aan onze klanten. Op de site van Ford komt dit onder meer tot uiting in de uitvoering van een sloopopvolgingsplan en de opmaak van een archeologisch onderzoek voor het bekomen van een omgevingsvergunning”, besluit Jan De Vos.