Een historische mijlpaal voor Vlaanderen en binnenvaart

Begin februari vierde De Vlaamse Waterweg een cruciale mijlpaal voor de verdere groei van de binnenscheepvaart via het Albertkanaal. Sinds 2007 werden niet minder dan 50 bruggen verhoogd tot een doorvaarthoogte van 9,10 m. Na de recente afbraak van de brug in Wijnegem werd met een maidentrip meteen duidelijk gemaakt dat containerbinnenvaart met vier lagen nu mogelijk is. Het Albertkanaal wordt zo meer dan ooit een watersnelweg tussen zeehavens en het hinterland.

Met bijna 40 miljoen ton vervoerde goederen per jaar – het equivalent van zo’n twee miljoen vrachtwagens – is het Albertkanaal economisch de belangrijkste waterweg van Vlaanderen. Goed voor meer dan 50 % van het binnenvaartvervoer in Vlaanderen. Het kanaal is een cruciale hinterlandverbinding voor Port of Antwerp-Bruges en maakt deel uit van het Europese kernnetwerk.

De Vlaamse Waterweg nv verhoogde niet enkel de doorvaarthoogte maar vergrootte ook de kanaalbreedte ter hoogte van de bruggen wat de veiligheid en vlotheid van alle binnenvaart ten goede komt. “Het was een boeiend en intensief traject over heel wat jaren maar wat we realiseerden spreekt dan ook tot de verbeelding”, klinkt het tevreden bij Chris Danckaerts, gedelegeerd bestuurder van De Vlaamse Waterweg nv. “Op het grondgebied van 24 steden en gemeenten realiseerden we 50 brugprojecten die ware landmarks zijn. Wegbruggen, spoorbruggen en fietsbruggen die beantwoorden aan alle ontwerp- en comforteisen. Een titanenwerk in uitstekende samenwerking tussen overheden, aannemers en ontwerpers. De bouw van een wegbrug en fietsbrug in Wijnegem is het sluitstuk van dit indrukwekkende traject.”

In totaal heeft de waterwegbeheerder sinds 2007 maar liefst 50 bruggen aangepakt door ze te vervangen of aan te passen. Stefan Sablon: “We hebben voor dit project in huis een integraal projectbureau opgestart, met de tijdelijke maatschap Sweco-Arcadis en medewerkers van de Vlaamse Waterweg die samen als een echt team dedicated aan het project hebben gewerkt. Het mag zeker benadrukt worden dat dit project alleen gerealiseerd kon worden dankzij teamwerk. Door een projectbureau te installeren in het hoofdkwartier van De Vlaamse Waterweg in Hasselt kon er heel snel geschakeld en efficiënt gewerkt worden.”

In 2012 kreeg het Albertkanaal de eer om opgenomen te worden in het Ten-T programma van de Europese waterwegen. Deze Europese erkenning en financiële steun zorgde voor een eerste versnelling van het project. De publieke private samenwerking (PPS) voor de verhoging van 15 bruggen zorgde voor een tweede boost. “Het project was niet enkel een sterk staaltje op technisch vlak. De Vlaamse Waterweg kon dankzij sterke dossiers rekenen op heel wat Europese financiering. Op die manier hielden we het totale project voor het verhogen van de bruggen op schema. De publiek-private samenwerkingen en de steun van Europa hebben ons in staat gesteld om in recordtijd de bruggen te verhogen. Vandaag blikken we terug op een ge(s)laagd project! We zijn ervan overtuigd om zo nog meer ondernemingen te overtuigen om de binnenvaart in te schakelen in hun logistieke keten”, aldus Chris Danckaerts.

Stefan Sablon: “Het was de eerste keer dat De Vlaamse Waterweg via DBFM-contracten werkte en het was zeker een positieve ervaring, zowel de aanbestedingsprocedure als de uitvoering. De ‘S’ in PPS was heel nadrukkelijk aanwezig. Er werd echt samengewerkt tussen uitvoerders en opdrachtgever.”

En die samenwerking was cruciaal want de uitdagingen waren bijzonder groot. Stefan Sablon: “De grootste uitdaging was dat we een groot pakket bruggen, meer dan dertig, op tien jaar tijd moesten ontwerpen, aanbesteden en realiseren. We leven in een tijd dat vergunningen bekomen bijzonder moeilijk is geworden. Daar kroop veel tijd en energie, maar we zijn er mooi in geslaagd om alles rond te krijgen. Daar ben ik best trots op. Uiteraard waren er ook een aantal specifieke projecten die bijzonder uitdagend zijn. Zo werden drie spoorbruggen vernieuwd in nauwe samenwerking met Infrabel. Een heel positieve ervaring buiten onze comfortzone. En er was de complexe brug aan het Sportpaleis in Antwerpen, in een stedelijke context en met de aanwezigheid van de premetro. 

“Dankzij de uniforme doorvaarthoogte is het kanaal nu toegankelijk  voor schepen die beladen zijn met meer containers. Maar er zijn ook meer mogelijkheden voor short sea shipping en estuaire vaart. Dat betekent dat vanaf nu ook bepaalde grote coasters kunnen doorvaren tot in Genk. Een belangrijk bijkomstig effect is het feit dat het Albertkanaal nu over heel zijn lengte in Vlaanderen met nieuwe of gemoderniseerde bruggen zit en dat ook het patrimonium op het Albertkanaal volledig klaar is voor de komende 100 jaar. De Vlaamse Regering zet vandaag hard in op assetmanagement van onze bruggen en andere kunstwerken. De bruggen over het Albertkanaal kunnen in ieder geval weer voor een heel lange tijd mee”, besluit Stefan Sablon.